H Προοδευτική πρόταση για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας

Η Προοδευτική πρόταση για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας

Δευτέρα 15 Ιουνίου 2015

Λιμάνια και Αυτοδιοίκηση......

Dimitris Katsoulis

Τα πρόσφατα δημοσιεύματα για τον σχεδιασμό και τα έργα που προγραμματίζει η Ανώνυμη Εταιρεία «Οργανισμός Λιμένων Νομού Ευβοίας» δικαίως δημιουργούν κλίμα ευφορίας διότι η Εύβοια έχει τεράστιες δυνατότητες στην ανάπτυξη των θαλάσσιων μεταφορών και συνεπώς απαιτεί την ανάπτυξη σύγχρονων και αντάξιων λιμενικών υποδομών. Αυτό το αναμφισβήτητο δεδομένο δεν αρκεί όμως για να καθαγιαστεί η σύλληψη, η υλοποίηση και κυρίως η αυτάρεσκη πολυπραγμωσύνη του Οργανισμού, απότοκος και των κεκτημένων παλαιών Λιμενικών Ταμείων, ιδίως όταν εκτείνεται και αφορά ζωτικές περιοχές στην καρδιά της πόλης. Είναι οργανισμός ανάπτυξης των λιμενικών εγκαταστάσεων και όχι αναπτυξιακός φορέας της πόλης και του νομού. Με άλλα λόγια δεν μπορεί να παρεμβαίνει σε ζωτικούς χώρους των Δήμων και δευτερευόντως της Περιφέρειας. Ανεξαρτήτως εάν οι κατά περίπτωση αιρετές αρχές αυτό το αποδέχονται και συμβιβάζονται με την επεκτατικότητα ενός μη δημοκρατικά νομιμοποιημένου κρατικού φορέα.
Στο πλαίσιο αυτό είναι αναγκαίο να επαναοριοθετηθούν οι χερσαίες ζώνες των λιμένων και να περιοριστούν αποκλειστικά και μόνο στον απαραίτητο για την λειτουργία κάθε λιμένα χώρο. Οι υπόλοιπες παράκτιες περιοχές στον αστικό ιστό, όχι απλώς να παραχωρηθούν, αλλά να περιέλθουν νομοθετικά στους οικείους Δήμους έτσι ώστε να αποτελούν ενιαίους με την υπόλοιπη πόλη χώρους διοικητικής, πολιτικής και αναπτυξιακής ευθύνης.
Όσο για την νομική μορφή και την σύσταση των οργάνων διακυβέρνησης των λιμένων, στις περιπτώσεις που πρόκειται για εθνικής σημασίας ας επιλέξει την μορφή το αρμόδιο Υπουργείο αλλά όταν πρόκειται για περιφερειακής σημασίας, είτε είναι «κατά μόνας» είτε όλα μαζί, είναι αυτονόητη η ενεργή συμμετοχή της Περιφέρειας έτσι ώστε να μπορεί να εντάξει στον σχεδιασμό της περιφερειακής ανάπτυξης και αυτές τις υποδομές. Αντιστοίχως για τα λιμάνια τοπικής σημασίας ή τα λιμάνια των μικρών νησιών όπου οι επιχώριοι  Δήμοι πρέπει να έχουν ενεργή συμμετοχή.
Όλα τα παραπάνω δεν παραβλέπουν και τα θετικά αποτελέσματα της ενάργειας του ΟΛΝΕ, αυτά ως εμπειρία δυναμικής διοίκησης αποτελούν καλές πρακτικές για τους Δήμους και την Περιφέρεια. Όμως άλλο αυτό και άλλο το δημοκρατικό και αναπτυξιακό διακύβευμα  για την δημοτική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση ή οποία δεν πρέπει να αρκείται στην περιθωριακή της θέση σε έναν κρίσιμο γεωαναπτυξιακό χώρο.

http://dimitriskatsoulis.blogspot.gr/2015/06/blog-post.html 
Δημήτρης Κατσούλης

Παρασκευή 12 Ιουνίου 2015

Για τα λιμάνια της Χαλκίδας και της Κύμης και οι προοπτικές τους





Διαβάσαμε την εβδομάδα αυτή, σε πολλές εφημερίδες πολυσέλιδες καταχωρήσεις σε πολλά μέσα ενημέρωσης (και Αθηναϊκά) του Οργανισμού Λιμένων Ν. Ευβοίας (ΟΛΝΕ ΑΕ), για το νέο Λιμάνι της Χαλκίδας και όχι μόνο. Για το Λιμάνι της Κύμης ανακοινώθηκε, “η διάθεση των πρώτων 250.000 ευρώ από τον Υπουργό κο Σταθάκη για την σύνδεση του Λιμανιού με το οδικό δίκτυο” (!), “για την ακτοπλοϊα που θα μετατρέψει την Χαλκίδα σε κύριο περιφερειακό σταθμό για τα υδροπλάνα”, για την κρουαζιέρα, τα γιώτ, κ.ά. εντυπωσιακά που κάποιος ανυποψίαστος αναγνώστης θα έβγαζε το συμπέρασμα ότι η Εύβοια έχει πήξει στα έργα και την ανάπτυξη. Ακόμη και η Cosco –σύμφωνα με το δημοσίευμα – έχει ήδη δείξει ενδιαφέρον για το Λιμάνι της Χαλκίδας! (http://www.protothema.gr/greece/article/482816/to-neo-limani-sti-halkida-tha-dosei-kai-pali-zoi-stin-euvoia-/).
       
Για το λιμάνι της Χαλκίδας ανακοινώθηκε η μεταφορά του στο όρμο Βαθέως Αυλίδας. Μάλιστα ! Τώρα μπερδευτήκαμε λίγο, γιατί στις 3-6-2014 είχε εξαγγελθεί πάλι από τον ΟΛΝΕ, η μεταφορά του λιμανιού της Χαλκίδας στο Τσιμεντάδικο. (http://panevoiko.gr/?p=12274) . Τι ακριβώς ισχύει και τι άλλαξε από πέρυσι και άλλαξε ο ΟΛΝΕ την τοποθεσία μεταφοράς του λιμανιού της Χαλκίδας ; Και ποιες είναι οι εγκεκριμένες μελέτες που μάλιστα σύμφωνα με την καταχώρηση, τις επικαλέσθηκε και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός προεκλογικά ;
       
Αλλά ας δούμε την ουσία του θέματος. Το υπάρχων λιμάνι της Χαλκίδας, μέσα στην καρδιά της Χαλκίδας, δεν έχει καμιά προοπτική. Δεν βοηθάει ούτε την ίδια την πόλη να ανασάνει και ταυτόχρονα, εάν το λιμάνι της Χαλκίδας είναι βιώσιμο, η τοποθεσία αυτή και οι σημερινές υποδομές του δεν του διασφαλίζουν προοπτικές βιωσιμότητας. Αυτό είναι μια αλήθεια. Τι κάνουμε λοιπόν ;

        Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε ως τοπική κοινωνία, που λειτουργούμε στα πλαίσια μιας Περιφερειακής Ενότητας, (της Εύβοιας) και μιας Περιφέρειας (της Στερεάς Ελλάδας) να εντάξουμε το θέμα στον προβληματισμό που αναπτύσσεται αυτή ειδικά την περίοδο, στα πλαίσια της συζήτησης του νέου περιφερειακού χωροταξικού σχεδιασμού. Με βάση τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της κάθε περιοχής, τι ρόλο δίνουμε στο λιμάνι της Κύμης ; Στο λιμάνι της Χαλκίδας ; Για παράδειγμα κάποιες μελέτες αναδεικνύουν το λιμάνι της Κύμης σε λιμάνι κάλυψης εθνικών και ίσως ευρωπαϊκών αναγκών. Μια πραγματική εμπορική και ακτοπλοϊκή πύλη προς Ανατολάς. Και με μια οδική και σιδηροδρομική σύνδεση μέσω υποθαλάσσιας σύνδεσης της Εύβοιας με τη Στερεά (θέση Μπουρτζίου σύμφωνα με σχετική μελέτη της παλιάς Νομαρχίας Ευβοίας), το λιμάνι της Κύμης μπορεί να γίνει ένα μεγάλο λιμάνι, για την κάλυψη των αναγκών του βορειανατολικού Αγαίου, έως και της περιοχής της Μαύρης Θάλασσας. Στα πλαίσια αυτά ενδεχομένως το λιμάνι της Χαλκίδας, έρχεται να καλύψει τον ρόλο ενός μεγάλου τουριστικού λιμανιού, δίνοντας μια άλλη αναπτυξιακή προοπτική για τη Χαλκίδα.

Αλλά και σε αντίθετη περίπτωση που οι μελέτες και η διαβούλευση απαντήσουν και τεκμηριώσουν κάποιον εμπορικό ρόλο στο λιμάνι της Χαλκίδας, το επόμενο ερώτημα που χρειάζεται να απαντήσουμε είναι ποια είναι η κατάλληλη τοποθεσία για την μεταφορά του; Για την συγκεκριμένη θέση που προτείνεται (όρμος Βαθέως Αυλίδας), γνωρίζουμε όλοι ότι έχουν κατατεθεί δύο ενστάσεις, οι οποίες δεν έχουν απαντηθεί μέχρι σήμερα. Η πρώτη ένσταση είναι οι ιδιαιτερότητες του στενού και το αβαθές του, που κάνουν απαγορευτική κάθε κίνηση δημιουργίας λιμανιού εντός του διαύλου. Η εμπειρία του τσιμεντάδικου όπου μεγάλα πλοία δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν το λιμάνι του είναι γνωστή. Ακόμη και να γίνουν συγκεκριμένες εργασίες για την δημιουργία ικανού βάθους για την φιλοξενία μεγάλων πλοίων, οι εργασίες αυτές είναι πολυδάπανες και το κυριότερο. Θα απαιτηθεί να γίνονται σε μόνιμη και συνεχή βάση, λόγω της λειτουργίας του διαύλου και της μετακίνησης φερτών υλικών με την κίνηση των νερών. Πέρα από τις επιφυλάξεις κάποιων ειδικών για ενδεχόμενες ανεπανόρθωτες επιπτώσεις στο φαινόμενο του Ευρίπου, εξ αιτίας των επεμβάσεων στο βυθό του διαύλου. Η δεύτερη ένσταση αφορά την ύπαρξη του ναού της Αυλίδειας Αρτέμιδας στο κέντρο ενός μεγάλου και εγκαταλειμμένου αρχαιολογικού πάρκου. Ενός πολιτιστικού θησαυρού, αναξιοποίητου, παγκόσμιας φήμης και εμβέλειας, τον οποίο κρατούμε ακόμη κρυμμένο μέσα στα σκουπίδια και τους θάμνους. Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έχει ρωτηθεί για την προτεινόμενη θέση και ποια είναι η γνώμη του αρμόδιου αυτού οργάνου ;

Στο πρώτο λοιπόν ερώτημα που χρειάζεται να απαντήσουμε, είναι ποιος είναι ο αναπτυξιακός ρόλος του κάθε λιμανιού, μέσα από συλλογικές διαδικασίες διαβούλευσης της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης, των κοινωνικών και επιστημονικών φορέων και της κοινωνίας των πολιτών. Και ασφαλώς αυτή η διαβούλευση πρέπει να έχει αρχή και τέλος. Γιατί η κοινωνία της Χαλκίδας και της Εύβοιας, χρειάζεται άμεσες αναπτυξιακές ανάσες για την αντιμετώπιση της ανεργίας και της υποαπασχόλησης.

Επίσης τέλος για τέτοια μείζονα αναπτυξιακά θέματα, δεν μπορεί να αποφασίζει ένα διορισμένο - στην πλειοψηφία του - από το κομματικό σύστημα όργανο (ανεξαρτήτως των προθέσεων των ιθυνόντων του ΟΛΝΕ), απόντος της αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας και με ανακοινώσεις στον τύπο να κοινοποιούνται αποφάσεις χωρίς ή με ελάχιστη νομιμοποίηση. Είμαι σίγουρος ότι όλοι οι αυτοδοικητικοί της Εύβοιας δεν αισθάνθηκαν άνετα, όταν διάβασαν αυτές τις ειλημμένες αποφάσεις του ΟΛΝΕ ΑΕ, που αλλάζουν ή τουλάχιστον επηρεάζουν σημαντικά τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά των πόλεων μας και οι ίδιοι ήταν απόντες.


12-6-2015
Κώστας Χαϊνάς
Περιφερειακός Σύμβουλος Στερεάς Ελλάδας