H Προοδευτική πρόταση για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας

Η Προοδευτική πρόταση για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας

Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2016

Για την αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού για την Διαχείριση των Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ)




Στο τελευταίο Περιφερειακό Συμβούλιο (14-12-2016) συζητήσαμε το θέμα της αναθεώρησης του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης των Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ) για την Στερεά Ελλάδα, όπου καταθέσαμε τις εξής προτάσεις.

1.       Στο θέμα του σχεδιασμού της περιφερειακής διαχείρισης των απορριμμάτων υπάρχει ένα θεσμικό κενό, αφού ο νομοθέτης ορίζει ως υπεύθυνο φορέα για την σύνταξη του, τον φορέα που έχουν συγκροτήσει οι Δήμοι της Περιφέρειας (ΦοΔΣΑ) και σε περίπτωση αδυναμίας του, τότε υπεύθυνο για την σύνταξή του ορίζει το Περιφερειακό Συμβούλιο. Το θεσμικό αυτό κενό λειτούργησε αρνητικά στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας,  αφού είναι γνωστή η περιπέτεια του ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας, με τα προβλήματα νομιμοποίησης και αμφισβήτησης του ακόμη και από την πολιτεία, χωρίς να δοθεί ακόμη λύση. Επιπροσθέτως υπάρχει και ένας άλλος μικρός φοράς διαχείρισης στον Δήμο Λιβαδειάς, που περιέπλεκε περαιτέρω το πρόβλημα δημιουργώντας σημαντικές καθυστερήσεις, που όξυναν το πρόβλημα. Έτσι την τελευταία στιγμή, αφού σύμφωνα με το νόμο πρέπει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2016, ο περιφερειακός σχεδιασμός (ΠΕΣΔΑ) να έχει εγκριθεί από το Περιφερειακό Συμβούλιο και να έχει κατατεθεί στην αρμόδια αρχή. Γεγονός που δυσκόλεψε σημαντικά να γίνει μια ολοκληρωμένη και αποτελεσματική διαβούλευση στην Περιφέρεια, με συμμέτοχους τους Δήμους και τις τοπικές κοινωνίες, με ευθύνες και της Περιφέρειας, αφού όλο το προηγούμενο διάστημα ουσιαστικά, περιορίσθηκε στην ανάθεση της κατάρτισης του ΠΕΣΔΑ στην μελετητική εταιρία. Απαιτείται στην νέα αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της αυτοδιοίκησης που θα γίνει το επόμενο διάστημα, να καθορισθεί η αποκλειστική ευθύνης της κατάρτισης του ΠΕΣΔΑ στο Περιφερειακό Συμβούλιο, ώστε να αποφεύγονται οι συγχύσεις για τις αρμοδιότητες και οι καθυστερήσεις.

2.       Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας πέρα από τα αστικά απορρίμματα, έχει σημαντικά ανοικτά θέματα με τα βιομηχανικά απόβλητα, με σημείο αναφοράς την άτυπη βιομηχανική περιοχή των Οινοφύτων και το διαχρονικό περιβαλλοντικό έγκλημα του Ασωπού και της Μεσσαπίας. Ένα πρόβλημα  που το έχουμε εντάξει και συναποφασίσει μέσα στο Σχέδιο εξυγίανσης, χωροθέτησης και ανασυγκρότησης της ζώνης. Σχέδιο όμως που απαιτεί τεράστιους οικονομικούς πόρους, που υπερβαίνουν τις δυνατότητες της Περιφέρειας και εάν δεν αναδειχθεί εθνικό και ευρωπαϊκό πρόβλημα, το οποίο απαιτεί ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, φοβόμαστε ότι θα μείνει σε μεγάλο βαθμό στα χαρτιά, όσο και καλή διάθεση και επιμονή να επιδείξουμε όλοι μας. Άρα απαιτείται και ειδικό τμήμα του ΠΕΣΔΑ που θα προβλέπει την διαχείριση των βιομηχανικών και των άλλων ρευμάτων αποβλήτων, πέρα από τα αστικά απορρίμματα.

3.       Η βασική μας φιλοσοφία για την διαχείριση των απορριμμάτων είναι το μοντέλο της αποκεντρωμένης και ολοκληρωμένης διαχείρισης. Το μοντέλο αυτό προβλέπει την διαχείριση όσο γίνεται πιο κοντά στην πηγή παραγωγής των απορριμμάτων. Αυτό διασφαλίζει ότι η κάθε τοπική κοινωνία έχει την βασική ευθύνη για τα απορρίμματά της, με μικρές και ευέλικτες μονάδες διαχείρισης. Προτεραιότητα του μοντέλου είναι η αυστηρή ιεράρχηση των σταδίων διαχείρισης, όπως η πρόληψη, η διαλογή στην Πηγή, η επαχρησιμοποίηση, η κομποστοποίηση, η Ανακύκλωση. Πρόληψη γιατί ένα μεγάλο μέρος της δημιουργίας των απορριμμάτων δημιουργείται από λανθασμένες νοοτροπίες των νοικοκυριών, αλλά και παράνομες δραστηριότητες των επιχειρήσεων. Διαλογή στην πηγή, γιατί πρέπει εκεί που δημιουργούνται τα απορρίμματα να γίνεται η βασική ταξινόμηση, σε χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί, οργανικά με αντίστοιχους κάδους συγκέντρωσης και την ολοκληρωμένη διαχείριση, καταμέτρηση, παρακολούθηση και ανακύκλωση τους με έξυπνα πληροφοριακά και τηλεπικοινωνιακά συστήματα. Στην φάση αυτή η επαναχρησιμοποίηση είναι μια άγνωστη σήμερα δράση, στα σημερινά μαζικά συστήματα διαχείρισης των σύμμεικτων απορριμμάτων που ακολουθεί δυστυχώς η χώρα μας εδώ και πολλά χρόνια. Τα οποία αναπόφευκτα, αφού εκλείπουν από τα συστήματα αυτά, τα βασικά αρχικά στάδια της διαχείρισης (πρόληψη, διαλογή στην πηγή, κομποστοποίηση, ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση), τα απορρίμματα οδηγούνται σε σύμμεικτη μορφή στους ΧΥΤΑ, (οι οποίοι στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ανοικτές χωματερές), προς ταφή ή προς καύση. 

4.       Το κλειδί όμως της επιτυχίας αυτής της ολοκληρωμένης και αποκεντρωμένης διαχείρισης, είναι ο πολίτης. Η ενεργή συμμετοχή και ενεργοποίηση του πολίτη και σε δεύτερη φάση οι δράσεις της τοπικής κοινότητας και ο Δήμος. Χωρίς την ενεργή συμμετοχή των πολιτών κανένα σύστημα δεν μπορεί να αποδώσει. Ο ρόλος της τοπικής κοινότητας και του κάθε Δήμου, αναδεικνύεται καθοριστικός για την επιτυχία της ολοκληρωμένης και αποκεντρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων. Συνεχής ενημέρωση, μάθημα στα Σχολεία, συζητήσεις και εκδηλώσεις για την διαχείριση των απορριμμάτων, είναι τα εργαλεία για την ενεργή συμμετοχή των πολιτών και ιδιαίτερα των νεότερων ηλικιών. Ο καλύτερος Περιφερειακός Σχεδιασμός θα αποτύχει οικτρά, χωρίς την ενεργή συμμετοχή του πολίτη και τις συνεχείς δράσεις των τοπικών κοινοτήτων και των Δήμων, μέσα από τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης των απορριμμάτων τους.

5.       Εφόσον λοιπόν διασφαλιστούν και επιτύχουν τα αρχικά στάδια της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, τότε θα χρειαστούν μικρές μονάδες τελικής διαχείρισης των υπολειμμάτων. (ΧΥΤΥ, κ.ά.), οι οποίες θα μπορούν να κατασκευασθούν με μικρό σχετικά κόστος και με πολλαπλές αξιοποιήσεις (παραγωγή βιοαερίου κ.ά.). Δεν χρειάζονται φαραωνικές μονάδες, οι οποίες όχι μόνο απαιτούν τεράστιους οικονομικούς πόρους, αλλά για να μπορούν να είναι “βιώσιμες”, χρειάζονται γιγαντιαίους όγκους απορριμμάτων, οι οποίοι θα μεταφέρονται από άλλες απομακρυσμένες περιοχές. Και εκεί θα καταλήγουν πλέον τα σύμμεικτα απορρίμματα, αφού θα έχουμε αποτύχει ως πολιτικό σύστημα και ως κοινωνία και θα έχουμε παρακάμψει τα αναγκαία αρχικά στάδια της διαχείρισης των απορριμμάτων (πρόληψη, διαλογή στην πηγή, κομποστοποίηση, ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση).

6.       Δεν συμφωνούμε με την μεταφορά των απορριμμάτων σε μεγάλες αποστάσεις που υπερβαίνουν τα πλαίσια μιας Περιφερειακής Ενότητας. Η δομή της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας προσφέρεται για το μοντέλο μιας αποκεντρωμένης διαχείρισης. Η Εύβοια μπορεί να χωρισθεί σε τρεις διαχειριστικές ενότητες. (Βόρεια Εύβοια, Κεντρική και Νότια Εύβοια). Διαφωνούμε κάθετα με την μεταφορά απορριμμάτων από τη Νότια Εύβοια στην Θήβα ή στην Χαλκίδα. Παρόμοια αρχή πρέπει να ισχύσει και στις άλλες Περιφερειακές Ενότητες. Οι οδικές μεταφορές απορριμμάτων με τεράστια φορτηγά σε μεγάλες αποστάσεις, πέρα από το περιβαλλοντικό κόστος, θα έχουν και τεράστιο κόστος φόρτωσης, μεταφόρτωσης και μεταφοράς.

Τέλος θα θέλαμε να είχαμε την δυνατότητα μεγαλύτερης διάρκειας και πιο ουσιαστικής διαβούλευσης με τις τοπικές κοινωνίες και του Δήμους της Περιφέρειας. Όμως ανεξάρτητα εάν στο τέλος του χρόνου λήγει η προθεσμία κατάθεσης του ΠΕΣΔΑ, θα πρέπει ως περιφέρεια και σε συνεργασία με τους Δήμους να οργανώσουμε και να υλοποιήσουμε ένα μεγάλο πρόγραμμα ενημέρωσης και συζήτησης με τις τοπικές κοινωνίες και τους πολίτες, για το κρίσιμο πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων μας. Γιατί εάν δεν το κάνουμε σήμερα, φοβάμαι ότι στο μέλλον θα υποχρεωθούμε σε λύσεις οι οποίες δεν θα είναι σε όφελος, ούτε των τοπικών κοινωνιών, ούτε του περιβάλλοντος.


14-12-2016
Κώστας Χαϊνάς
Περιφερειακός Σύμβουλος Στερεάς Ελλάδας

Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2016

Η παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών στα προσφυγόπουλα είναι υποχρέωσή μας




Τα παιδιά των προσφύγων δικαιούνται υπηρεσίες εκπαίδευσης, όπως όλα τα παιδιά του κόσμου. Αυτή είναι η βασική αρχή. Δεν μπορούν ομάδες γονέων ή άλλων παραγόντων που αντιδρούν, να καταλαμβάνουν σχολεία ή να εμποδίζουν με διάφορους τρόπους την λειτουργία σχολικών μονάδων – και μάλιστα εκτός κανονικού ωραρίου- για να υποδεχθούν τα προσφυγόπουλα και να τους παρέχουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες . 

Τα ελληνόπουλα όταν βρέθηκαν σε ανάλογες καταστάσεις σε άλλες χώρες και σε άλλες δύσκολες εποχές, όχι μόνο τα υποδέχθηκαν και τα φιλοξένησαν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες και όχι μόνο τους διέθεσαν τις σχολικές υποδομές, αλλά τα ενέταξαν στις κανονικές τάξεις που λειτουργούσαν, μαζί με τα παιδιά των τοπικών κοινοτήτων που είχαν υποδεχθεί τους έλληνες πρόσφυγες ή μετανάστες.

Η χώρα μας ως μέλος της ΕΕ, έχει αναλάβει το δικό της βάρος, όσον αφορά τις προσφυγικές ροές και την φροντίδα των προσφύγων, όπως οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν αναλάβει ανάλογες υποχρεώσεις. Και γι αυτές τις υπηρεσίες διατίθενται αντίστοιχοι ευρωπαϊκοί χρηματοδοτικοί πόροι. Στις υπηρεσίες αυτές εκτός από την φιλοξενία σε μονάδες με βασικές υποδομές εξυπηρέτησης, συμπεριλαμβάνονται και οργανωμένες υπηρεσίες εκπαίδευσης των παιδιών των μεταναστών. Και για όλους τους φιλοξενούμενους, όπως και για όλα τα παιδιά προβλέπονται, όλες εκείνες οι ιατρικές εξετάσεις και η αντιμετώπιση του οποιοδήποτε προβλήματος. Άρα δεν υπάρχει καμιά πρόφαση αντίδρασης και διαμαρτυρίας.

Τέλος, οι σχολικές υποδομές  είναι δημόσια περιουσία και μπορούν να διατεθούν όπως καθορίζει η συντεταγμένη Πολιτεία. Δεν είναι περιουσιακό στοιχείο όσων αντιδρούν και βάζουν λουκέτα σε σχολικές αίθουσας, ως να ήταν το σπίτι τους.

Καλούμε τον Δήμο Χαλκιδέων και την αντιπεριφέρεια Εύβοιας, άμεσα, να συντονίσουν και να οργανώσουν την διάθεση των αναγκαίων σχολικών υποδομών για την υποδοχή των παιδιών των προσφύγων που φιλοξενούνται στη μονάδα της Ριτσώνας, για την παροχή των εκπαιδευτικών υπηρεσιών που προβλέπονται και που έχουμε υποχρέωση να παρέχουμε.

Χαλκίδα 10-10-2016
Κώστας Χαϊνάς
Περιφερειακός Σύμβουλος Στερεάς Ελλάδας

Δευτέρα 3 Οκτωβρίου 2016

Για την Σκύρο μας

Αποτέλεσμα εικόνας για σκυρος 





Δελτίο Τύπου
(Σκύρος)
Σήμερα Δευτέρα 3 Οκτωβρίου 2016, το Περιφερειακό Συμβούλιο Στερεάς Ελλάδας συνεδρίασε στην Σκύρο, με την συμμετοχή στην συζήτηση που αναπτύχθηκε, εκτός των εκπροσώπων του Δήμου Σκύρου και πολλών πολιτών και εκπροσώπων φορέων των νησιού. Αυτή η άμεση επαφή των περιφερειακών συμβούλων με τις τοπικές κοινωνίες, τους βοηθά όχι μόνο να γνωρίσουν από πρώτο χέρι τα προβλήματα των τοπικών κοινωνιών, αλλά και να θέτουν προτεραιότητες και να κάνουν ιεραρχήσεις στην χρηματοδότηση των έργων. Από την πλευρά μας σημειώσαμε τα εξής :

Για τη Σκύρο και τους Σκυριανούς, θέλουμε να σημειώσουμε την μεγάλη πρόοδο που έχει κάνει το νησί τις τελευταίες δεκαετίες. Πρόοδος που οφείλεται κυρίως στους Σκυριανούς και τις Σκυριανές, οι οποίοι ανέπτυξαν μια πολύπλευρη και δημιουργική επιχειρηματική δραστηριότητα, στον πρωτογενή τομέα, στο τουρισμό και στις υπηρεσίες. Δεν περίμεναν το Κράτος να τους λύσει όλα τα προβλήματα τους. Πήραν και οι ίδιοι πρωτοβουλίες. Δημιούργησαν κατ΄αρχήν το καμάρι τους την ακτοπλοϊκή εταιρία και το πλοίο τους τον “Αχιλλέα”, που συνδέει σταθερά το νησί με το λιμάνι της Κύμης, αλλά και τελευταία και με άλλα νησιά. Δεν έμειναν στην καταγγελιολογία, για τα προβλήματα του νησιού, τα οποία ασφαλώς και υπάρχουν  και ταλαιπωρούν τους πολίτες του νησιού. Και οι ευθύνες για την λύση τους βαρύνουν ασφαλώς, όλους τους θεσμούς της Πολιτείας, όχι βέβαια στον ίδιο βαθμό. Την κεντρική Κυβέρνηση, αλλά και την αυτοδιοίκηση. 

Το επαρχιακό δίκτυο με τους κινδύνους κατάρρευσης ενός διαβρωμένου τμήματος, που συνδέει την δυτική με την ανατολική Σκύρο. Το έργο αντιστήριξης του περίφημου βράχου. Τα προβλήματα ύδρευσης πολλών περιοχών του νησιού και η οριστική λύση με την δημιουργία φράγματος. Τα θέματα που αφορούν την κτηνοτροφία του νησιού, με την δημιουργία κτηνοτροφικού πάρκου με κατάλληλες υποδομές, για την επίλυση του προβλήματος με τους σταύλους και το πότισμα των κοπαδιών. Το ξακουστό αλογάκι της Σκύρου, που με την επιμονή και την δουλειά των Σκυριανών παραγωγών, κατ’αρχήν διεσώθη από την εξαφάνιση και στην συνέχεια το ανέδειξαν, όχι μόνο ως ένα σπάνιο είδος που χρειάζεται προστασία, αλλά και για πολλές άλλες δραστηριότητες, όπως η θεραπευτική ιππασία για άτομα με κινητικά προβλήματα και άλλες αναπηρίες. Σήμερα θέλουν να το προωθήσουν στο εξωτερικό και πρέπει να τους βοηθήσουμε να λυθούν τα όποια γραφειοκρατικά προβλήματα συναντούν. Οι ελλείψεις στον τομέα της υγείας, με την αναβάθμιση του πολυδύναμου ιατρείου σε Κέντρο Υγείας, όπου σήμερα ελάχιστοι γιατροί και ανύπαρκτο υγειονομικό προσωπικό, δίνουν τη μάχη της παροχής στοιχειώδους ιατρικής φροντίδας, ιδιαίτερα το καλοκαίρι, σε χιλιάδες επισκέπτες και στους μόνιμους κατοίκους του νησιού. Το πρόβλημα της επέκτασης της σχολικής μονάδας για την κάλυψη των αυξημένων εκπαιδευτικών αναγκών. Την έξυπνη επέκταση του λιμανιού για την υποδοχή περισσοτέρων τουριστικών σκαφών. Την επέκταση της σύνδεσης της Σκύρου με τις Βόρειες Σποράδες, τα νησιά του Βορείου Αιγαίου  και γιατί όχι με λιμάνια - πόλεις της Μακεδονίας και της Θράκης. 

Η Σκύρος έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα στον Πρωτογενή Τομέα, με την παραγωγή σήμερα ποιοτικών αγροτικών προϊόντων (Μέλι, κρέας, κ.ά.). Οι παραγωγοί όμως θα πρέπει να κάνουν το επόμενο βήμα. Να δημιουργήσουν μέσω συμπράξεων μονάδες τυποποίησης και μεταποίησης των παραγόμενων προϊόντων, αξιοποιώντας τα χρηματοδοτικά εργαλεία πολλών ευρωπαϊκών προγραμμάτων (Leader, Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ)). Απευθυνόμενοι όχι μόνο στη εσωτερική αγορά, αλλά και γιατί όχι στο εξωτερικό.  

Στον τουριστικό τομέα κάθε χρόνο η Σκύρος ανεβαίνει σταθερά στις προτιμήσεις των τουριστών ελλήνων (κυρίως οικογενειακός τουρισμός) και αλλοδαπών. Στόχος των τουριστικών μονάδων του νησιού, θα πρέπει να είναι η επέκταση της τουριστικής περιόδου. Και αυτό θα γίνει με την επιμονή σε ποιοτικές υπηρεσίες μεγάλης προστιθέμενης αξίας, αλλά και με την αξιοποίηση πλέον των νέων υποδομών του αεροδρομίου, που μπορεί να εξυπηρετήσει αυτόνομα πλέον πτήσεις τσάρτερ μεγάλων αεροσκαφών, το μελλοντικό υδατοδρόμιο, την επέκταση του λιμανιού και την δημιουργία μαρίνας τουριστικών σκαφών και την διασύνδεση της Σκύρου με άλλους θαλάσσιους και ηπειρωτικούς προορισμούς της χώρας. 

Η Περιφέρεια μπορεί  να συμβάλλει στον βαθμό που της αναλογεί και σε συνεργασία με τον Δήμο Σκύρου, να προωθήσει άμεσες λύσεις σε πολλά επείγοντα προβλήματα, όπως σημείωσαν και αρκετοί πολίτες της Σκύρου και στα υπόλοιπα σε συνεργασία με την κεντρική Κυβέρνηση  να δρομολογηθούν λύσεις για το άμεσο μέλλον. Εμείς δεσμευόμαστε να είμαστε κοντά στους πολίτες της Σκύρου και να συμβάλλουμε όσο μπορούμε στην προώθηση των αναγκαίων λύσεων.

Σκύρος 3-10-2016
Κώστας Χαϊνάς
Περιφερειακός Σύμβουλος Στερεάς Ελλάδας

Τρίτη 6 Σεπτεμβρίου 2016

Από την συνεδρίαση του ΠΣ την Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2016.



1. Για τις καταστροφικές πυρκαγιές της Βόρειας Εύβοιας (Λίμνη Ευβοίας, Κάρυστος κ.α.)


 
(Από την πυρκαγιά της Λίμνης που χάθηκαν πάνω από 30.000 στρέμματα πευκοδάσους-Φωτογραφία από TVXS)
Προτείναμε να συζητήσουμε το θέμα σε άμεση τακτική συνεδρίαση του ΠΣ την επόμενη περίοδο και όχι όταν έχουμε το πρόβλημα. Γιατί οι τελευταίες πυρκαγιές στην Εύβοια απέδειξαν ότι υπάρχουν ανοικτά προβλήματα που πρέπει να μελετήσουμε σε συνεργασία με τους Δήμους και τις αρμόδιες υπηρεσίες του Κράτους. Προβλήματα που συνδέονται με τα θέματα της πρόληψης, της φροντίδας και της αξιοποίησης του δάσους. Αλλά και σε επιχειρησιακό επίπεδο παρουσιάσθηκαν ελλείψεις που πρέπει να συζητηθούν με τις αρμόδιες υπηρεσίες και με την συμβολή ειδικών επί του θέματος. Γι αυτό προτείνουμε τη συγκρότηση μιας επιτροπής που θα προετοιμάσει αυτήν την συζήτηση και θα δει πως θα οργανώσουμε συγκεκριμένες πολιτικές παρέμβασης για τις πυρκαγιές στην ύπαιθρο, με την ευαισθητοποίηση και την συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Επίσης θα  πρέπει να εξετάσουμε και να μελετήσουμε σε βάθος την συγκρότηση και την λειτουργία φορέων διαχείρισης με ευθύνη της Περιφέρειας. Όπως έχουμε προτείνει και για άλλες περιοχές της Στερεάς, όπως για την περιοχή Οίτης – Σπερχειού – Μαλλιακού, έτσι και για την Εύβοια προτείνουμε να συγκροτηθεί φορέας διαχείρισης του δάσους της Βόρειας Εύβοιας σε συνεργασία με τους ΟΤΑ της περιοχής, με σκοπό την αξιοποίηση, την φροντίδα και την προστασία του δασικού μας πλούτου
Στην συνεδρίαση παρουσιάσαμε σε γενικές γραμμές και τις προτάσεις του π. Διευθυντή Δασών Εύβοιας κου Καπράλου Ηλία, τις οποίες κοινοποιήσαμε, σε κάθε περιφερειακό σύμβουλο και στον τύπο.
Συνημμένα
Α. Επιστολή του π.Διευθυντή Δασών Εύβοιας κου Καπράλου Ηλία
Β. Προτάσεις για το θέμα της αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών από τον π. διευθυντή Δασών κο Καπράλο Ηλία

2. Για τα δημόσια έργα που εκτελούνται με ευθύνη της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας
Για τα δημόσια έργα που εκτελούνται με ευθύνη της περιφέρειας θέλουμε να ζητήσουμε την αλλαγή του τρόπου της διαχείρισή τους, με την ουσιαστική συμμετοχή των περιφερειακών συμβούλων. Η ανάθεση της παρακολούθησης των έργων αυτών –σε εθελοντική βάση έστω- στους περιφερειακούς συμβούλους, θα δώσει ένα νέο περιεχόμενο  πρώτα απ’όλα στην δουλειά των συμβούλων. Η συνεργασία με τις αρμόδιες τεχνικές  υπηρεσίες, η συστηματική παρακολούθηση της πορείας των έργων και του εργολάβου, θα βοηθήσει σημαντικά εκτιμούμε και στην έγκαιρη ολοκλήρωσή τους, αλλά και στην αποφυγή συνεχών αλλαγών στους προϋπολογισμούς τους και σε οικονομίες κλίμακας. Αυτό θα είναι ένα πρώτο βήμα να συνειδητοποιήσουμε ότι τα έργα γίνονται από την Περιφέρεια, με ευθύνη ολόκληρου του Περιφερειακού Συμβουλίου. Και όλοι έχουμε την ανάλογη συμβολή στα έργα αυτά, αλλά και την ευθύνη της σωστής υλοποίησης και παρακολούθησης τους και  όχι μόνο η πλειοψηφία του ΠΣ.
3. Υπερψηφίσαμε το ψήφισμα για την δίκαιη κατανομή των πόρων στα πλαίσια του προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης και της εξισορρόπησης της αδικίας που υφίσταται η Περιφέρεια Στερεάς, λόγω της κατάταξής της «στόχο 2», η οποία έχει ως επίπτωση της στέρησης σημαντικής χρηματοδότησης. Μάλιστα θεωρούμε ότι όλο το πρόγραμμα της Περιφερειακής Ανάπτυξης και όχι μόνο ένα ποσοστό, θα πρέπει να περάσει στην διαχείριση των αιρετών Περιφερειών.
4. Για τα σημαντικά τεχνικά έργα που αφορούσαν όλες τις περιφερειακές ενότητες  υπερψηφίσαμε όλες τις προτάσεις χρηματοδότησής τους και εντατικοποίησης της εκτέλεσής τους (Βελτιώσεις οδικών αξόνων, 1ο Δημοτικό Σχολείο Κύμης, 1ο Δημοτικό Σχολείο Ερέτριας, Επέκταση Σχολείου Αγίου Αιδηψού κ.ά.).
4. Για το θέμα των προσλήψεων προσωπικού για τις δομές που φιλοξενούνται πρόσφυγες στην Περιφέρεια μας (Θερμοπύλες, Ριτσώνα), υπερψηφίσαμε την προγραμματική συμφωνία με τον Δήμο Λαμιέων. Για την Ριτσώνα, συμφωνήσαμε άμεσα να δούμε το θέμα μετεγκατάστασης τους σε άλλον χώρο, με καλύτερες συνθήκες υγιεινής και διαμονής τους και  το πέρασμα της ευθύνης διαχείρισης στην Περιφέρεια σε συνεργασία με τον Δήμο Χαλκιδέων.

5-9-2016
Κώστας Χαϊνάς
Περιφερειακός Σύμβουλος Στερεάς Ελλάδας







                                                              Χαλκίδα 6-8-2016
                                 ΠΡΟΣ: α. Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας
                                                  κ. Κώστα Μπακογιάννη
                                                                    Λαμία
                                             Β. Αντιπεριφερειάρχη Ν.Α. Ευβοίας
                                                      κ. Φάνη Σπανό

Κύριοι
Το μέγεθος της καταστρεπτικής πυρκαγιάς Φαράκλας – Λίμνης με συγκλόνισε σε τέτοιο βαθμό που εσείς δεν μπορείτε να φαντασθείτε . Ως πρώην Δασάρχης Λίμνης και Δ/ντης Δασών Ευβοίας είμαι πολύ λυπημένος και θυμωμένος .
Λυπημένος γιατί κάηκε ένα εξαιρετικό δάσος που είχα με πάθος υπηρετήσει ( προστασία από τις πυρκαγιές- διαχείρισή του). Θυμωμένος γιατί κάτι δεν λειτούργησε σωστά κατά την αντιμετώπιση της εν λόγω πυρκαγιάς .
Σε πρώτη φάση εκτιμώ ότι δεν υπάρχει ικανοποιητικό τοπικό σχέδιο δράσης αντιμετώπισης των πυρκαγιών .
Αφού οι καπνοί τέλειωσαν πρέπει ,και εφ όσον εσείς συμφωνείτε , να αρχίσει άμεσα έρευνα – διαβούλευση για να εντοπισθούν τα αίτια και οι δυσλειτουργίες του συστήματος της κατάσβεσης ώστε να ληφθούν μέτρα για να προλάβουμε άλλα τέτοια γεγονότα που μπορεί να συμβούν στα δάση της Βορείου Ευβοίας και όχι μόνο.   Οι δικές μου απόψεις έχουν διατυπωθεί δημόσια το έτος 1998 και 2008 στο επισυναπτόμενο κείμενο.
Σήμερα θα μπορούσα να γράψω πολλά ….. αλλά υπόψη είμαι θυμωμένος. Θεωρώ την συμμετοχή μου στην ανωτέρω διαβούλευση δεδομένη που πιστεύω ότι θα αρχίσει σύντομα.
Παρακαλώ για τις δικές σας ενέργειες ώστε να βελτιωθεί άμεσα το σύστημα κατάσβεσης των πυρκαγιών υπαίθρου.
Είμαι στην διάθεση σας για κάθε πληροφορία και υπηρεσία.
                                                            Με εκτίμηση
                                                        Ηλίας Καπράλος
                                                           Δασολόγος          
                                  ( Προκοπίου 52 Χαλκίδα τηλ 2221080


                       Φωτιές   -- Πυρκαγιές --- Θεομηνίες                 
Ας ελπίσουμε ότι φέτος το καλοκαίρι δεν θα έχουμε ,κυρίως στην Βόρεια Εύβοια πολλές και μεγάλες πυρκαγιές υπαίθρου.
Γιατί τουλάχιστον μικρές και λίγες σίγουρα θα υπάρξουν . Και τούτο γιατί το ‘’πύρ’’ αποτελεί κύριο παράγοντα των οικολογικών συστημάτων της Βορείου Ευβοίας . Η δε μακροχρόνια επίδρασή του σε αυτά έχει ως αποτέλεσμα την προσαρμογή των οικολογικών συστημάτων με κύριο χαρακτηριστικό την εύκολη αναγέννηση τους μετά από πυρκαγιά εφ όσον βέβαια δεν υπάρξει ανθρώπινη επέμβαση με εκχέρσωση, βόσκηση κλπ.
Τρανό παράδειγμα αποτελεί η αναγέννηση της χαλεπίου πεύκης μετά από πυρκαγιά αφού οι περισσότεροι ώριμοι σπόροι που είναι κλεισμένοι στους κώνους δεν καίγονται πέφτουν στο έδαφος μετά την πυρκαγιά και φυτρώνουν.
Ως πυρκαγιές υπαίθρου θεωρούμε αυτές που εξελίσσονται εκτός των αστικών περιοχών και κατακαίγουν δάση ,δασικές εκτάσεις ,χορτολιβαδικές εκτάσεις ,αγροτικές καλλιέργειες ,αγροτικές εκμεταλλεύσεις ,κλπ.
Οι πυρκαγιές αυτές έχουν μια εντελώς διαφορετική δυναμική από τις αστικές πυρκαγιές και εξαρτάται από τους εξής παράγοντες .
     Α. Από την ύπαρξη μιας εστίας φωτιάς
     Β. Από την ποσότητα υγρασίας που περιέχουν τα καύσιμα της υπαίθρου και αυτό εξαρτάται ευθέως από την παρατεταμένη ανομβρία – ξηρασία και θερμοκρασία του καλοκαιριού.
     Γ. Από την δομή και την σύνθεση της βλάστησης που καίγεται.
    Δ. Και κυρίως από την ένταση και διεύθυνση του ανέμου που επικρατεί σε κάποια περιοχή και την δεδομένη στιγμή.
Ο συνδυασμός των ανωτέρω παραγόντων και όταν μάλιστα αυτοί λαμβάνουν τις μεγαλύτερες δυνατές τιμές τους έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία μεγάλων πυρκαγιών οι οποίες μερικές φορές εξελίσσονται σε θεομηνίες δηλαδή το φυσικό φαινόμενο που ξεφεύγει των ανθρωπίνων δυνατοτήτων για την καταστολή του          .Σε τέτοια θεομηνία εξελίχθηκε η πυρκαγιά που εξεράγει τον Αύγουστο του έτους 1977 στα όρια των Κοινοτήτων Αμελάντων – Σκεπαστής και κατέκαυσε τις Κοινοτικές περιφέρειες  Σκεπαστής ,Αμελάντων ,Αγίας Άννας , Αχλαδίου, Κερασιάς, Παππάδων , Κοτσικιάς , Βασιλικών και μέρος της Κοινότητας Κουρκουλών  της Βορείου Ευβοίας .
Κατά συνέπεια το φυσικό φαινόμενο της θεομηνίας με παράγοντα το πύρ και με δεδομένο την ύπαρξη μιας εστίας φωτιάς ,κατάλληλων καιρικών συνθηκών ,και καύσιμης ύλης ακολουθεί την εξής πορεία .
                   Εστία  φωτιάς   --     πυρκαγιά    --  θεομηνία
Αλήθεια τι είναι εστία φωτιάς ή φωτιά ; τι είναι πυρκαγιά ; και τι θεομηνία; . Εστία φωτιάς ή φωτιά μπορούμε να ονομάσουμε το πυρ που κατά την χρήση του βρίσκεται συνεχώς υπό ανθρώπινο έλεγχο . Μπορεί να προέρχεται από φυσικά αίτια π.χ. πτώση κεραυνού ,αυτανάφλεξη οργανικών ουσιών , εκρήξεις ηφαιστείων κλπ ή από ανθρώπινη δραστηριότητα (διάφοροι τρόποι ανάματος πυρός ) . Έτσι το πύρ στο τζάκι ενός σπιτιού ,στο φούρνο ενός αρτοποιείου ή τόσο άλλων εργαστηρίων , το πύρ για τον καθαρισμό των αγροτικών εκτάσεων κλπ είναι εστίες φωτιάς που βρίσκονται  υπό ανθρώπινο έλεγχο και επίβλεψη .
Όταν οι ανωτέρω εστίες φωτιάς ξεφύγουν από τον ανθρώπινο έλεγχο έχουμε το φαινόμενο της πυρκαγιάς δηλαδή καταστάσεις χωρίς έλεγχο και μπορεί να προκαλέσουν μεγάλες καταστροφές . Μερικές δε από αυτές τις πυρκαγιές και εφ όσον θα υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες μπορεί να εξελιχθούν σε θεομηνίες που πολλές φορές διαρκούν πολλές ημέρες ,προκαλούν τεράστιες ζημιές ακόμη και σε ανθρώπινες ζωές . Γι αυτό πρέπει πάντοτε να καταβάλλεται προσπάθεια  ώστε να ελέγχονται με συνεχή επίβλεψη και  την λήψη κατάλληλων μέτρων  οι φωτιές και να μην εξελίσσονται σε πυρκαγιές . Αλλά και όταν αυτό συμβεί με εύχρηστα μέσα πυρόσβεσης να γίνεται έλεγχος κάθε μικρής πυρκαγιάς
Έτσι με έναν απλό πυροσβεστήρα μπορούμε να ελέγξουμε μικρή πυρκαγιά σε οικία ή σε αυτοκίνητο . Με ομάδα άμεσης επέμβασης και με την χρήση απλών πυροσβεστικών μέσων να ελεγχθεί πυρκαγιά υπαίθρου ή σε εργοστάσιο ή βιοτεχνία . Αντίθετα σε περίπτωση μεγάλης πυρκαγιάς ή αμέσως μετά το χάσιμο του ελέγχου της φωτιάς καλείται να αντιμετωπίσει την κατάσταση η εξειδικευμένη και αρμόδια Υπηρεσία που είναι η Πυροσβεστική Υπηρεσία . Ευνόητο είναι ότι η αντιμετώπιση της θεομηνίας ξεφεύγει των δυνατοτήτων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και απαιτείται η κινητοποίηση όλων των φορέων του  Κράτους όπως του Στρατού, Πολιτών με επιστράτευση, Τοπικής Αυτοδιοίκησης κλπ ακόμη και δυνάμεων από το εξωτερικό όπως έγινε στην πυρκαγιά του Αγίου Όρους και στα διυλιστήρια της Θεσσαλονίκης .
Και όπως είναι ευνόητο την ευθύνη για την πυρασφάλεια σε σπίτια ,αυτοκίνητα ,εργοστάσια ,βιοτεχνίες ,κλπ την έχουν οι ιδιοκτήτες ή οι διαχειριστές των την ευθύνη για τις φωτιές – πυρκαγιές της υπαίθρου την έχουν όλοι όσοι δραστηριοποιούνται σε αυτή . Και επειδή όλοι κάνουμε χρήση της υπαίθρου οι φωτιές – πυρκαγιές της υπαίθρου είναι φαινόμενο κοινωνικό και αφορά όλους μας. Άρα όλοι πρέπει να συμμετέχουμε στην πρόληψη ,στην λήψη προκατασταλτικών μέτρων και στην κατάσβεσή των  .
Συνεπώς δεν νοείται η αντιμετώπιση των πυρκαγιών της υπαίθρου να είναι αντικείμενο – φροντίδα μιας μόνο Υπηρεσίας αλλά πρέπει  να είναι φροντίδα του συνόλου της κοινωνίας . Όλοι μας από όποια θέση και αν κατέχουμε ή και όποια εργασία και αν κάνουμε μπορούμε να συμβάλλουμε στην αντιμετώπισή των .
Για να γίνει αυτό κατανοητό αρκεί να αναφέρουμε μερικά παραδείγματα .
Έτσι ο αγρότης συμβάλλει θετικά εφ όσον προσέχει πότε και που θα ανάψει  φωτιά ,διατηρεί καθαρούς από ξερά χόρτα τους αγρούς του και συμβάλλει με την συμμετοχή του στην κατάσβεση των πυρκαγιών . Ο πρόεδρος της Κοινότητας ή του Γεωργικού – Δασικού  Συνεταιρισμού συμβάλλουν θετικά όταν οργανώνουν κατάλληλα του κατοίκους και λαμβάνουν διάφορα μέτρα προστασίας . Ο Δάσκαλος διαπαιδαγωγώντας τους μαθητές του . Ο ταξιδιώτης – εκδρομέας προσέχοντας τα τσιγάρα και το άναμμα της φωτιάς . Ο Γεωπόνος και ο Δασικός Υπάλληλος δίνοντας οδηγίες ή λαμβάνοντας μέτρα μπορούν να συμβάλλουν θετικά στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών της υπαίθρου. Η Κυβέρνηση, η Δικαιοσύνη ,ο Στρατός ,οι ΟΤΑ και τα διάφορα Σωματεία μπορούν να συμβάλλουν θετικά στην πρόληψη και καταστολή των πυρκαγιών .
Αντίθετα όλοι οι ενδεικτικά ανωτέρω αναφερόμενοι με την αμέλεια των ή την αδιαφορία των συμβάλλουν θετικά στην ύπαρξη και εξάπλωση των πυρκαγιών της υπαίθρου. Οι οποίες όταν εξαπλώνονται σε δάση και δασικές εκτάσεις αποκτούν μια ειδική κατηγορία και απαιτούν ειδικές γνώσεις και εξειδικευμένες ενέργειες προκειμένου να τεθούν υπό έλεγχο. Έτσι αναπτύχθηκε ειδικός κλάδος της Δασοπονικής Επιστήμης που διδάσκεται σε όλες της Δασοπονικές Σχολές όλου του κόσμου. Αναπτύχθηκαν ειδικές τεχνικές καθώς και κατάλληλα μέσα δασοπυροσβεστικά οχήματα ,αεροπλάνα, ελικόπτερα ,χημικές ουσίες κλπ.
Το δάσος μπορεί και πρέπει να παράγει συνεχώς αφ ενός υλικά προϊόντα (ξύλο, ρητίνη ξυλάνθρακες κλπ) και υπηρεσίες (προστασία εδαφών ,ανάπτυξη θήρας ,αναψυχής κλπ) που συμβάλλουν στην βελτίωση των συνθηκών και στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη του κοινωνικού συνόλου.
Δηλαδή το δάσος μπορεί να χαρακτηρισθεί ως εργοστάσιο που λειτουργεί με βιολογικούς νόμους και για να παράγει τα ανωτέρω χρειάζεται προστασία ,φροντίδα  και ορθολογική διαχείριση από τον άνθρωπο.
Και όπως όλα τα εργοστάσια έχουν λάβει μέτρα πυροπροστασίας ,έχουν μέσα κατάσβεσης τυχόν φωτιάς και έχουν εκπαιδεύσει κατάλληλους ανθρώπους που είναι σε άμεση ετοιμότητα να επέμβουν έτσι και το δάσος δεν νοείται να μην έχει τα ανωτέρω εφ όσον πράγματι έχουμε  ως κοινωνία την θέληση για την προστασία και την πυρασφάλειά του.
Η Ελληνική Πολιτεία έχει αναθέσει την προστασία ,διαχείριση και εποπτεία των δασών και δασικών εκτάσεων στην Δασική Υπηρεσία η οποία στα πλαίσια των οικονομικών δυνατοτήτων ,του υπάρχοντος προσωπικού ,της θετικής αλλά και της αρνητικής συμπαράστασης διαφόρων φορέων της κοινωνίας πολλά προσφέρει και προσέφερε για τον ανωτέρω ιερό σκοπό .
Για την κατάσβεση των πυρκαγιών εκπαίδευσε προσωπικό ,εφοδιάστηκε μέσα πυρόσβεσης και υλικά ( Πυροσβεστικά οχήματα ,αεροπλάνα ,τηλεπικοινωνιακό υλικό κλπ) ,εκτέλεσε τεράστιο έργο αντιπυρικής προστασίας ( δρόμοι, αντιπυρικές ζώνες ,σημεία υδροληψίας, δασοπυροσβεστικούς  σταθμούς. πυροφυλάκεια κλπ).
Και όχι μόνο αυτό επιφορτίστηκε  με έντεχνο τρόπο και την αντιμετώπιση όλων των πυρκαγιών της υπαίθρου.  Σε πολλές περιπτώσεις και των αστικών πυρκαγιών όπως γινόταν στην περιοχή της Ιστιαίας πριν ιδρυθεί ο σταθμός της ΠΥ και σε πολλές άλλες περιοχές.
Όπως είναι γνωστό πρόσφατα μετά από πρόταση της Κυβέρνησης ψηφίστηκε στη Βουλή Νόμος με τον οποίον η αρμοδιότητα της κατάσβεσης την δασικών πυρκαγιών αφαιρέθηκε από την Δασική Υπηρεσία και ανατέθηκε  στην Πυροσβεστική. Ήδη από τα Δασαρχεία αποσπάται προσωπικό ,παραδίδεται υλικό ( πυροσβεστικά οχήματα κλπ) στην ΠΥ για την υποβοήθηση του έργου της κατάσβεσης . Δηλαδή εντός της αντιπυρικής περιόδου που φυσιολογικά αρχίζει κάθε χρόνο την 1η Μάη αποδιοργανώνεται η Δασική Υπηρεσία και αρχίζει η οργάνωση της Πυροσβεστικής . Δηλαδή αυτό δεν μπορούσε να γίνει πριν από την αντιπυρική περίοδο ή έστω μετά από αυτή ; γιατί άραγε με τόση προχειρότητα ;
Δυστυχώς επαναλαμβάνεται το λάθος ότι δήθεν η Κρατική εξουσία έχει την δυνατότητα να σβήσει τις πυρκαγιές όπως έγινε και με την Δασική Υπηρεσία αδιαφορώντας για την λαϊκή συμμετοχή με την οποία μπορούν να σβήνονται  οι φωτιές άρα και οι πυρκαγιές .
Τώρα με την μεταφορά της αρμοδιότητας κατάσβεσης στην ΠΥ  διαπράττεται μεγαλύτερο λάθος  κυρίως γιατί αυτή η Υπηρεσία είναι συγκεντρωτική σε σχέση με την Δασική Υπηρεσία που είναι κατ εξοχήν περιφερειακή και κοντά στους πληθυσμούς της υπαίθρου.
Και βέβαια η Δασική Υπηρεσία δεν μπόρεσε ή δεν προσπάθησε να συστρατεύσει τον πληθυσμό της υπαίθρου και να δημιουργήσει το αίσθημα της παλλαϊκής άμυνας . Έτσι είχαμε έντονα το φαινόμενο της αδιαφορίας των πολιτών και της απαίτησης να έλθουν να σβήσουν τις φωτιές οι ‘’άλλοι’’ αυτοί που πληρώνονται ,το Κράτος ,τα αεροπλάνα ,με τα γνωστά αποτελέσματα . Άραγε με την επιχειρούμενη μεταβολή θα γίνει άρση αυτής της αδιαφορίας ;
Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η κατάσβεση των φωτιών της υπαίθρου οι οποίες στη συνέχεια εξελίσσονται  σε πυρκαγιές των δασών και δασικών εκτάσεων είναι και πρέπει να είναι τοπική υπόθεση και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται. Δηλαδή από τους κατοίκους της υπαίθρου, την Τοπική Αυτοδιοίκηση ή τον Δασικό – Γεωργικό Συνεταιρισμό . Οι δε πυρκαγιές να αντιμετωπίζονται σε Περιφερειακό επίπεδο από αντίστοιχη περιφερειακή Υπηρεσία ή την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Οι  μεγάλες πυρκαγιές που ενδεχομένως να εξελιχθούν σε θύελλες από την κινητοποίηση του συνόλου του Κρατικού μηχανισμού ( Στρατός ,Πυροσβεστική, Αεροπορία , πολιτική άμυνα κλπ) με την εφαρμογή σχεδίου σε Εθνικό επίπεδο .
Δεν είναι συνετό για την κατάσβεση μια μικρής φωτιάς να κινητοποιείται  η Πυροσβεστική, η Αεροπορία ,ο Στρατός κλπ και το γεγονός αυτό να μην το γνωρίζει ο πρόεδρος της τοπικής Κοινότητας .
Όπου οι κάτοικοι , η Κοινότητα, ο τοπικός Συνεταιρισμός θέλησαν  έσβησαν όχι μόνο τις τυχαίες ή από αμέλεια φωτιές – πυρκαγιές αλλά και τους κακόβουλους εμπρησμούς .
Μετά την αλλαγή που από φέτος επιχειρείται ας ευχηθούμε όλοι επιτυχία και λιγότερες καταστροφές στα δάση μας και κυρίως στα δάση της Βορείου Ευβοίας .
   Ο  ΘΕΟΣ   ΑΣ  ΦΥΛΑΕΙ  ΤΑ  ΔΑΣΗ  & ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ
                                                                     Χαλκίδα  Ιούνιος 1998
                                                                                    Ηλίας   Καπράλος
                                                                                          Δασολόγος
Υστερόγραφο

Ξαναδιαβάζοντας το ανωτέρω κείμενο μετά από 10 χρόνια και αναπολώντας τα γεγονότα που πέρασαν παρατηρούμε τα εξής:

1.      Δυστυχώς η έκκληση του υποφαινομένου προς τον Θεό δεν εισακούστηκε,  προφανώς γιατί ο υποφαινόμενος είναι πολύ αμαρτωλός… ,ή γιατί επειδή ο Θεός έδωσε νου και λογική στον άνθρωπο για να πράττει ορθά προστατεύοντας αποτελεσματικά τον εαυτό του και το φυσικό περιβάλλον μέσα στο οποίο διαβιώνει και κατά συνέπεια η έκκληση να είναι περιττή…. Αλλά ήταν αυθόρμητη και στο αποκορύφωμα της αγωνίας του υποφαινομένου για την καταστροφή που διαισθανόταν ότι ενδεχομένως να ακολουθήσει  ….
2.      Μετά από 10 χρόνια από την ανάληψη της αρμοδιότητας κατάσβεσης των δασικών πυρκαγιών ( φωτιών – Πυρκαγιών – Θεομηνιών ) από την Πυροσβεστική Υπηρεσία επιβάλλεται να γίνει ένας καλόπιστος  απολογισμός για να διαπιστωθούν τα θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα , να εντοπισθούν  τα αίτια που προκάλεσαν αυτά, να μελετηθούν  οι διορθώσεις που επιβάλλεται να γίνουν, ώστε να πορευθούμε καλύτερα στο μέλλον.
3.       Ένας πρόχειρος απολογισμός δίδει τα ακόλουθα αποτελέσματα :
·         Εκατό και πλέον ανθρώπινα θύματα τα περισσότερα νέοι κατακάηκαν από τις πυρκαγιές. Αριθμός απίστευτα μεγάλος για τα Ελληνικά δεδομένα .Ενδεχομένως τόσοι πολλοί άνθρωποι δεν έχουν  καεί σε δασικές πυρκαγιές από συστάσεως του Ελληνικού Κράτους. Το κοινωνικό κόστος τεράστιο..    γιατί ;
·         Χιλιάδες σπίτια και δεκάδες χωριά κατεστραμμένα  ..   γιατί ;
·         Τουλάχιστον το 10% των δασών ( δεν συμπεριλαμβάνονται οι δασικές εκτάσεις ) που υπήρχαν το 1998 έχουν καεί. Ενώ τις προηγούμενες δεκαετίες δεν καιγόταν περισσότερο από το 0,5% κάθε χρόνο. Αρκεί να αναφερθούν τα δάση Ταϋγέτου ,Μαίναλου, Πάρνηθας, Εύβοιας, Χαλκιδικής ,Ηλείας Αχαΐας ,Κορινθίας ,Πηλίου, Ρόδου  κλπ  ..  γιατί ;
·         Χιλιάδες στρέμματα αναδασώσεων της τελευταίας 50ετίας έχουν καεί . Μόνο στο Νομό Βοιωτίας το έτος   2007 κάηκαν 3.500 στρέμματα .Δηλαδή δεν μπορούμε να προστατεύσουμε αυτά που έφτιαξαν και πλήρωσαν οι προηγούμενες γενιές για να ωφεληθούμε εμείς και οι επόμενες γενεές ;…. γιατί ;
·         Χιλιάδες στρέμματα αγροτικών εκτάσεων κάηκαν ..   γιατί ;
·         Εκατομμύρια ελαιόδενδρα  και άλλα οπωροφόρα δένδρα κάηκαν. Ο κόπος ,τα χρήματα και οι φροντίδα των προηγούμενων γενεών πήγαν χαμένα . ..γιατί;
·         Χιλιάδες κυψέλες ,κτηνοτροφικά ζώα μαζί με πολλές κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις κάηκαν ….  γιατί;    
·         Αμέτρητα ζώα της άγριας πανίδας κάηκαν και γενικά τα δασικά οικοσυστήματα οπισθοδρόμησαν ..  γιατί ;
·         Σπουδαίοι Αρχαιολογικοί χώροι  και τόποι κάηκαν ..  γιατί;
·         Χιλιάδες κυβικά μέτρα γόνιμης γης διαβρώθηκαν και οδηγήθηκαν στην θάλασσα .  γιατί;
·         Το κόστος πυρόσβεσης 10πλασιάστηκε τουλάχιστον σε σχέση με τις προηγούμενες 10ετίες … γιατί;
·         Πάρα πολλοί πυροσβέστες και αεροπόροι έδωσαν την ζωή τους κατά την εκτέλεση τους καθήκοντος τους για την υπεράσπιση του Δημοσίου και  Κοινωνικού συμφέροντος …γιατί ; Άξιζε  άραγε η  θυσία τους για μια κοινωνία με αυτές τις συμπεριφορές που έχει ; …
·         Ανυπολόγιστη η ζημιά στους  επιμέρους τομείς της Εθνικής Οικονομίας πχ στον Τουρισμό κλπ … γιατί;
4        Ίσως  τα γιατί να είναι αμέτρητα  όμως η Κοινωνία ,οι Φορείς, οι Θεσμοί,  οι Αρμόδιοι,οι Ειδικοί, οι Πολίτες μπορούν άραγε να δώσουν απαντήσεις ; Πιστεύουμε πως όχι γιατί δεν τους ‘’συμφέρει’’ ή δεν θέλουν …. Και αμέσως προκύπτει καινούργιο γιατί…
5        Και όμως ο υποφαινόμενος θα προσπαθήσει να απαντήσει σε μερικά γιατί, με βάση την εμπειρία που απέκτησε τα 32 χρόνια ενασχόλησης με το φαινόμενο των πυρκαγιών και της αντιμετώπισής των .
--- Γιατί οι πυρκαγιές της υπαίθρου είναι ακήρυχτος πόλεμος και αφορά όλους μας.
--- Γιατί ως πόλεμος   για   την  αντιμετώπισή  του   θέλει ‘’χέρια’’ πολλά. Το λέει και το ρητό ‘’θέρος – τρύγος –πόλεμος ‘’ άρα   είναι   αναγκαία η  συμμετοχή   όλων, όχι μόνο των άξιων μαχητών του μετώπου σήμερα των  πυροσβεστών χθες των δασικών αλλά και των  υπολοίπων   οι   οποίοι  με την   αδιαφορία  των γίνονται  υπαίτιοι     πυρκαγιών    ή    στην καλύτερη περίπτωση    δεν  συμμετέχουν ,    αλλά    σχολιάζουν    ποικιλοτρόπως τα συμβαίνοντα  γύρο τους.
--- Γιατί ως νεοέλληνες είμαστε   τουλάχιστον   ατομιστές ,  εγωιστές   και  αδιάφοροι . Μας ενδιαφέρει η ατομική βόλεψη αδιαφορώντας αν το  σπίτι του γείτονα  καίγεται, ίσως να  επιθυμούμε  και   αυτό ,αλλά   αλαλάζουμε  όμως    όταν  η πυρκαγιά φθάσει στην αυλή μας και  τότε   ζητούμε από το  Κράτος να κάνει τα αδύνατα  δυνατά….
--- Γιατί   όταν   γίνεται   ένα   λάθος   στην   Δασική   πολιτική   αυτό   το             πληρώνουν   ακριβά το Φυσικό περιβάλλον και η Κοινωνία συνολικά. Στη              λανθασμένη   ανθρώπινη ενέργεια  η φύση αντιδρά χωρίς έλεος. Και στην             προκειμένη περίπτωση έγινε λάθος…..
--- Γιατί  σε  όλες τις  δράσεις   του    ανθρώπου    γινόταν    και    γίνεται η            αξιοποίηση της αποκτηθείσης εμπειρίας   για   την βελτίωση της παρούσης              κατάστασης .   Στην   περίπτωσή   μας   όχι   μόνο   δεν   έγινε προσπάθεια              αξιοποίησης   αλλά   απεναντίας κατασυκοφάντησης της προσπάθειας των             προηγουμένων  … Αλλά στην Ελλάδα αυτό συνήθως γίνεται….
--- Γιατί   για   την   αντιμετώπιση   του   φαινόμενου φωτιές – πυρκαγιές –             θεομηνίες   χρειάζεται   και   λίγη ‘’φιλοσοφική   σκέψη ‘’ .   Από την απλή μελέτη   του   φαινόμενου   προκύπτει ότι αυτό συνήθως  προκαλείται   από ενέργειες του ανθρώπου.  Άρα  για την αντιμετώπισή του στόχος πρέπει να είναι η συμμετοχή όλων μας. Σε   ποιο   στάδιο το φαινόμενο αντιμετωπίζεται καλύτερα ; Σίγουρα όταν αυτό βρίσκεται  στην   κατάσταση   φωτιάς   ή   έστω   μικρής πυρκαγιάς . Δηλαδή κατάσβεση  ‘’ εν τω γεννάσθαι’’.
--- Γιατί κατά την οργάνωση του έργου της αντιμετώπισης δεν ελήφθησαν υπόψη τα ανωτέρω, τα διδάγματα της Επιστήμης και της εμπειρίας που είχε αποκτηθεί τις προηγούμενες δεκαετίες.    Δυστυχώς σήμερα η περισσότερη από  αυτήν την εμπειρία βρίσκεται στα ….νεκροταφεία.
--- Γιατί δεν οργανώθηκε η συμμετοχή όλων των δυναμένων να βοηθήσουν στην   πρόληψη   και   καταστολή   των πυρκαγιών έστω και με αστυνομικά μέτρα .   Απεναντίας  σε   πολλές   περιπτώσεις    πυρκαγιών απαγορεύτηκε η συμμετοχή   των   ντόπιων   κατοίκων ,όπως   έγινε   στην   περιοχή   των Δερβενοχωρίων με αποτέλεσμα η πυρκαγιά να κάψει την Πάρνηθα .Τους δε Δασικούς ,αν  και γνώριζαν το αντικείμενο, τους έστειλαν στα γραφεία τους ή στην   καλύτερη   περίπτωση   τους  ανέθεσαν τον ρόλο του θεατή και του απογραφέα ..
--- Γιατί όλες οι   φωτιές   αντιμετωπίστηκαν   ως  πυρκαγιές με εξωφρενική             κινητοποίηση με αποτέλεσμα την συμμετοχή των Α/Φ στους θυμαροτόπους της Καρύστου όπου έχασαν την ζωή τους οι γενναίοι αεροπόροι μας ….
--- Γιατί   δεν    οργανώθηκε    σωστά   το   σύστημα   αναγγελίας  φωτιών –             πυρκαγιών   αφού   δεν στελεχώθηκαν τα πυροφυλάκεια και   δεν   χτύπησε               καμπάνα στα χωριά…
--- Γιατί   δεν   εφαρμόστηκε   τα  δόγμα  της συνεχούς επιθετικής ενέργειας  ημέρα   και   νύκτα  αλλά οι δυνάμεις καταστολής ανέμεναν την έλευση της πυρκαγιάς   στους   δρόμους ή στα χωράφια . Αλλά σχεδόν πάντα έφθανε με θηριώδη   μορφή   και   με   κανένα   πυροσβεστικό μέσο δεν ήταν δυνατή η κατάσβεσή της με τα γνωστά αποτελέσματα …..
--- Γιατί επικράτησε η αντίληψη ότι με τα αεροπλάνα σβήνουν οι φωτιές –             πυρκαγιές   αλλά   συμβαίνει   το   αντίθετο τα αεροπλάνα καταστέλλουν τις             πυρκαγιές   στα   δάση   και  οι   επίγειες δυνάμεις ενεργούν την κατάσβεση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την μειωμένη προσοχή των επιγείων δυνάμεων με επακόλουθο   τις   πολλές   αναζωπυρώσεις  οι   οποίες   προκαλούν  και την       μεγαλύτερη καταστροφή …Η μεγαλύτερη προσβολή για τον δασοπυροσβέστη είναι η αναζωπύρωση….
--- Γιατί    η    προέλαση     των   μετώπων   μιας     μεγάλης       πυρκαγιάς        ανακόπτονται  όταν   συναντούν   θάλασσα   ή καμένη έκταση ή  τέλος    αν              ξεσπάσει καταιγίδα βροχής    πράγμα   πολύ σπάνιο... Αλίμονο να περιμένουμε να φθάσουν στην θάλασσα ή να  έλθει  καταιγίδα. Δεν απομένει παρά η δημιουργία μιας καμένης έκτασης δηλαδή οι δυνάμεις πυρόσβεσης να κάνουν χρήση της τεχνικής του αντίπυρος. Αλλά αυτό απαγορεύεται …
--- Γιατί   δεν   εφαρμόστηκε   το   δόγμα   της    αμυντικής   οργάνωσης του             εδάφους    δηλαδή    της       εκτέλεσης    εργασιών    και    της   κατασκευής            προκατασταλτικών   έργων  από όπου θα ξεκινούσαν οι επιθετικές ενέργειες των δυνάμεων καταστολής .    Έτσι εργασίες διαχείρισης καύσιμης ύλης δεν           συνεχίστηκαν , δεν   συντηρήθηκαν   αντιπυρικοί   δρόμοι, κρουνοί  ,σημεία             υδροληψίας  και   ζώνες   ούτε   συνεχίστηκε   η   εκτέλεση  εργασιών  και η             κατασκευή νέων έργων όσο θα έπρεπε      Αλλά τι να τα κάνουμε τα έργα όταν δεν υπάρχει επιθετική ενέργεια;….
--- Γιατί   δεν   οργανώθηκε   η αμυντική αντιπυρική προστασία των χωριών αλλά προτιμήθηκε η θανατηφόρος ενέργεια της εκκένωσης …
--- Γιατί δεν γενικεύτηκε η σύνταξη και η ανανέωση και εφαρμογή τοπικών             Σχεδίων   δράσης   και   ενεργειών  κάθε  εμπλεκόμενου  φορέα Δασαρχείου,            Δήμου, Αρχαιολογίας ,Πυροσβεστικής,   Νομαρχιακής   Αυτοδιοίκησης κλπ και με  την ύπαρξη  αυστηρού  συντονιστή η εφαρμογή τους 
---Γιατί οι  κρατικές χρηματικές επιχορηγήσεις προς διάφορους φορείς ήταν             ανισομερείς  και  πολλές   φορές    χωρίς   αποτελεσματικότητα .   Έτσι πχ ο             Δήμος   Ορχομενού , που   έχει  αρμοδιότητα  σε πεδινή περιοχή , ελάμβανε             χρηματοδότηση   για   την αντιμετώπιση των πυρκαγιών μεγαλύτερη από το             Δασαρχείο   Λιβαδειάς   με   περιοχή  αρμοδιότητας πολύ μεγαλύτερη αφού             συμπεριλαμβάνει και τα βουνά Παρνασσός και Ελικώνα . Παράλληλα όμως             χρηματοδοτείτο   για   τον    ίδιο σκοπό και η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ν.             Βοιωτίας.    Επιβάλλεται   κατά   την άποψη   μας  να χρηματοδοτείται ένας               φορέας ο   οποίος   πρέπει   να   είναι   καλά   οργανωμένος , να   εφαρμόζει               συγκεκριμένο   πρόγραμμα και φυσικά να λογοδοτεί..
--- Γιατί δεν ενισχύθηκε (χρήματα ,υλικά, κίνητρα ,διαφορετική οργάνωση κλπ) ακόμη περισσότερο ο θεσμός των εθελοντών
--- Γιατί τα   πυροσβεστικά   οχήματα   που   αγοράστηκαν  με χρήματα των           ιδιωτών ,Τραπεζών ,Ιδρυμάτων κλπ  δεν   διατέθηκαν   στην   Πυροσβεστική           Υπηρεσία που έχει την αρμοδιότητα  και ευθύνη οργάνωσης της κατάσβεσης            αλλά διατέθηκαν σε Δήμους κλπ και   φυσικά   δεν   αξιοποιήθηκαν όπως θα            έπρεπε …
--- Γιατί δεν ενισχύθηκε με μόνιμο    προσωπικό η Πυροσβεστική Υπηρεσία.        Υποχρεωτικά  τουλάχιστον   να   αναπληρώνονται  όσοι αποχωρούν από την            Υπηρεσία .
--- Γιατί δεν ενισχύθηκε με το αναγκαίο εποχιακό προσωπικό η ΠΥ. Και όσοι προσελήφθηκαν δεν ήταν οι πλέον αξιόμαχοι γιατί τα κριτήρια του ΑΣΕΠ δεν ενδείκνυται για την δασοπυρόσβεση …
--- Γιατί δεν αυξήθηκαν οι αποδοχές του προσωπικού της πυρόσβεσης αλλά           αντίθετα αυξήθηκαν οι δαπάνες της αεροπυρόσβεσης…..
--- Γιατί τα ΜΜΕ και κυρίως η τηλεόραση  δεν βοήθησαν όσο θα έπρεπε…                                                                                  --- Γιατί    δεν    ελήφθησαν    περισσότερα    αστυνομικά    μέτρα    και  δεν             εφαρμόστηκε η κείμενη Νομοθεσία…
--- Γιατί   δεν   αποδόθηκαν   πολιτικές   ευθύνες    για   την   μεταφορά της             δασοπυρόσβεσης  στην   ΠΥ   και   ποινικές    πειθαρχικές   ευθύνες για τα              γεγονότα που διαδραματίστηκαν ….
--- Γιατί σταμάτησε η διαχείριση των δασών .Άρα συσσώρευση βιολογικής μάζας , κυρίως   νεκρής , με   συνέπεια τα δασικά οικοσυστήματα να γίνουν ασταθή   και  περισσότερα ευάλωτα στην πυρκαγιά .Το γεγονός αυτό βρήκε εφαρμογή τουλάχιστον στην Πάρνηθα …
--- Γιατί   τέλος   δεν   εφαρμόστηκε το δόγμα της κατά χώρο αποκλειστικής αρμοδιότητας.  Το οποίο εφαρμοζόταν εν μέρει όταν η αρμοδιότητα κατάσβεσης ήταν  στα Δασαρχεία … Κατά την διαδικασία κατάστρωσης του σχεδίου άμεσης επέμβασης για την κατάσβεση μιας φωτιάς- πυρκαγιάς καθορίζεται ο χρόνος που είναι ανεκτός να μεσολαβεί από την ώρα αναγγελίας ( πυροφύλακας ) του συμβάντος μέχρι να καταφθάσει το πρώτο πυροσβεστικό μέσο πχ 20 λεπτά για τα επίγεια  45 λεπτά για τα εναερία . Βέβαια ο χρόνος αυτός εξαρτάται από το αντικείμενο προστασίας (Εθνικός Δρυμός , κατασκήνωση, Αρχαιολογικός χώρος κλπ ) και άλλους παράγοντες  ( δάση ,ξηρασία, θαμνότοποι κλπ) . Με βάση αυτό το κριτήριο, το υπάρχον οδικό δίκτυο, ταχύτητα –ευελιξία των Π/Ο   γίνεται η διασπορά τους και ταυτόχρονα καθορίζεται η περιοχή αρμοδιότητας τους . Αυτή η περιοχή αποτελεί το λεγόμενο ‘’ κύτταρο πυρόσβεσης’’ . Το προσωπικό εξυπηρέτησης του Π/Ο είναι υποχρεωτικά ντόπιοι ή τουλάχιστον από γειτονικά ‘’κύτταρα’’ . Ορίζεται επικεφαλής αυτής της ομάδας και όλοι είναι υπεύθυνοι  για το σβήσιμο των φωτιών της περιοχής τους . Ο επικεφαλής πρέπει να είναι μόνιμος Δημόσιος υπάλληλος και στην ουσία αυτός χρεώνεται την περιοχή . Το Π/Ο και αυτό το προσωπικό ποτέ δεν απομακρύνεται από την περιοχή του παρά μόνο για κατάσβεση στα γειτονικά ‘’κύτταρα’’ ή τοιούτων αναγκών της Μονάδας του.   Πέντε έως εννέα τέτοια ‘’κύτταρα’’ συγκροτούν την Μονάδα Πυρόσβεσης  . Ορίζεται Αρχηγός της Μονάδας και αυτός είναι ο μοναδικός υπεύθυνος και κανένας άλλος  για την κατάσβεση των φωτιών - πυρκαγιών της περιοχής του .Κατά την διαδικασία της κατάσβεσης άπαντες υπακούν σε αυτόν . Τα δε ανώτερα όργανα της Πολιτείας πχ Νομάρχης , Γραμματέας της Περιφέρειας, Αρχηγός ΠΣ , Αρχηγός Αστυνομίας κλπ συγκροτούν τρόπο τινά στον τόπο της πυρκαγιάς το επιτελείο του και τον βοηθούν στην κατάσβεση της . Ο Αρχηγός αυτός είναι ισόβιος για την περιοχή ,γνωρίζει καλύτερα από κάθε άλλον τον τόπο, τους ανθρώπους , το προστατευτέο αντικείμενο , αξιοποιεί στο έπακρον τα έργα αντιπυρικής προστασίας και λαμβάνει κάθε μέτρο για την επίτευξη του σκοπού . Έχει δε εξουσίες που πηγάζουν από την κατάσταση πολέμου. Αν στην αποστολή του αποδεδειγμένα αποτύχει πηγαίνει σπίτι του ή δεν ξανά αναλαμβάνει την θέση του Αρχηγού. Άρα προκύπτει η ανάγκη δημιουργίας στελεχών με εκπαίδευση ενημέρωση κλπ.   Η Μονάδα Πυρόσβεσης διατηρεί σε εφεδρεία πυροσβεστικές δυνάμεις με τις οποίες βοηθά τα  ‘’ κύτταρα πυρόσβεσης ‘’ και ενισχύει μόνο της γειτονικές Μονάδες . Έτσι θα έχουμε καλύτερα αποτελέσματα και θα εξαλειφθεί το απαράδεκτο φαινόμενο πηγαίνοντας σε πυρκαγιά  ο Αρχηγός της ΠΥ ή ανώτερος  Αξιωματικός  πχ στο Μαίναλο περιοχή, που δεν έχει ξανά πάει ,να αναλαμβάνει ( παράνομα ,βλέπε διατάξεις Ν.998/79 ) το συντονισμό της κατάσβεσης ή το προσωπικό και Π/Ο περιοχής Ιωαννίνων να λαμβάνει εντολή μετακίνησης για συμμετοχή του σε πυρκαγιά στη Νήσο Σκύρο (καταπόνηση του προσωπικού σε αφάνταστο βαθμό εξόντωσης) .Και αυτό γιατί   οι   πυρκαγιές   της   υπαίθρου   δεν σβήνουν με τα γαλόνια ούτε και με  την εξωφρενική μετακίνηση πυροσβεστικών δυνάμεων ….

6. Ήδη πέρασε ένας χρόνος από τις καταστροφικές πυρκαγιές του έτους 2007 και δεν ξεκίνησε ή τουλάχιστον ο υποφαινόμενος δεν πήρε χαμπάρι ,ένας διάλογος ,προβληματισμός στην Κυβέρνηση ,την Βουλή ,τα Κόμματα , στους Φορείς ( ΓΕΩΤΕ,ΤΕΕ,κλπ ) , στα Σωματεία και Οργανώσεις για τι δέον γεννέσθαι. . Ναι να αρχίσει διάλογος με την προϋπόθεση το πόρισμά του να μην έχει την τύχη του ομόφωνου πορίσματος έτους 1993 της Βουλής των Ελλήνων για τις πυρκαγιές ….
Άραγε δεν ακούει κανείς τις αγωνιώδης κραυγές των θυμάτων των πυρκαγιών ; …
Αν όχι αλίμονο…..
                                                                          Χαλκίδα Νοέμβριος 2008
                                                                               Ηλίας Καπράλος
                                                                            Συ/χος    Δασολόγος