Ανακοίνωση για τους Δασικούς Χάρτες

Στο τελευταίο Περιφερειακό Συμβούλιο της Δευτέρας 13 Φεβρουαρίου, συζητήθηκε ως έκτακτο θέμα οι Δασικοί Χάρτες που έχουν αναρτηθεί σε όλη τη χώρα για διαβούλευση, ενστάσεις κ.λ.π.

Είναι αλήθεια ότι όλη η διαδικασία είχε πολλά κενά, αρκετά λάθη και γενικά δεν ακολουθήθηκε μια συστηματική και οργανωμένη μεθοδολογία, ώστε να οδηγηθούμε σε ένα αίσιο πέρας όσον αφορά τους δασικούς χάρτες και την έναρξη της τακτοποίησης μεγάλων ελλειμμάτων, όπως το δασολόγιο, οι χρήσεις γης, το κτηματολόγιο, το περιουσιολόγιο. Ελλειμμάτων που κουβαλάμε ως Κράτος από την συγκρότησή του  μέχρι σήμερα. Γιατί μεγάλα και ισχυρά συμφέροντα και το πελατειακό σύστημα εμπόδιζαν όλα τα προηγούμενα χρόνια να τακτοποιήσουμε αυτές τις μεγάλες εκκρεμότητες. Γιατί πάνω στο έλλειμμα αυτό του νεοελληνικού Κράτους, βασίσθηκαν κάθε είδους καταπατητές των δασών μας, η ιδιοποίηση από επιτήδειους τεράστιων δασικών εκτάσεων με την μέθοδο της χρησικτησίας και άλλων μεθόδων καταπάτησης και τσιμεντοποίησης αυθαίρετων κατασκευών στην καρδιά πολλές φορές των δασών μας. 

Δεν είναι τυχαίο ότι από το 2010 που η χώρα ουσιαστικά χρεοκόπησε και χρειάστηκαν μέχρι σήμερα τρία πακέτα διάσωσης άνω των 300 δις. ευρώ από τους εταίρους μας, για να σταθούμε όρθιοι ως χώρα, παρότι αποτελούσαν όλες αυτές οι εκκρεμότητες, μνημονιακές υποχρεώσεις, δηλαδή δεσμεύσεις των ελληνικών Κυβερνήσεων, έναντι των πακέτων βοήθειας, το πολιτικό σύστημα εδώ και επτά χρόνια δεν κατόρθωσε ακόμη να ολοκληρώσει ούτε καν τους δασικούς χάρτες. Έστω όμως και σήμερα ήρθαν από την παρούσα Κυβέρνηση –όπως ήρθαν- οι δασικοί χάρτες. Εκείνο που χρειάζεται δεν είναι να απορρίψουμε την διαδικασία, αλλά να διορθώσουμε τυχόν λάθη, αβλεψίες, κατάργηση των υπέρογκων τελών και άλλα λανθασμένα στοιχεία που τυχόν έχουν και όχι να ακυρώσουμε την θεσμοθέτησής και ολοκλήρωσής τους. Άλλωστε οι δασικοί χάρτες δεν λύνουν θέματα που άπτονται του ιδιοκτησιακού, τα οποία θα αντιμετωπισθούν στην συνέχεια κατά την συζήτηση του εθνικού κτηματολογίου και του περιουσιολογίου.

Στο Περιφερειακό Συμβούλιο καταθέσαμε τους προβληματισμούς μας, συμφωνήσαμε στην ανάγκη διόρθωσης των λαθών, αλλά σημειώσαμε με έμφαση ότι οι όποιες διαφωνίες δεν πρέπει να αποτελέσουν το άλλοθι ακύρωσης συνολικά της διαδικασίας της ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών. Γιατί μόνο έτσι μπορεί να λυθούν τα υπόλοιπα μεγάλα προβλήματα και εκκρεμότητες της χώρας που αφορούν τις χρήσεις γης, το κτηματολόγιο, το περιουσιολόγιο.

Στα πλαίσια αυτά καταθέτουμε και τις αναλυτικές προτάσεις που έχει επεξεργαστεί ο συνεργάτης μας,  κος Καπράλος Ηλίας, Διευθυντής Δασών για πολλά χρόνια σε Νομούς της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και οι οποίες εκτιμούμε ότι θα είναι χρήσιμες για την επιτυχή ολοκλήρωση της διαδικασίας των δασικών χαρτών.

13-2-2017

Κώστας Χαϊνάς

Περιφερειακός Σύμβουλος Στερεάς Ελλάδας

 

 

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ  ΓΙΑ  ΤΗΝ  ΡΥΘΜΙΣΗ  ΤΟΥ  ΘΕΜΑΤΟΣ  ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ  ΤΩΝ

ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΜΟΡΦΗ  ΚΑΙ  ΧΡΗΣΗ

 

1. Εισαγωγή

Το ανωτέρω θέμα αναδείχθηκε έντονα και σε μεγάλο βαθμό  με την σύνταξη των δασικών χαρτών κατά την διαδικασία κατάρτισης  του Εθνικού Κτηματολογίου. Κορυφώθηκε  μετά την δημοσιοποίηση των αποφάσεων των Β/θμίων  Επιτροπών του Κτηματολογίου και των πρώτων εγγραφών με τις οποίες  Δημόσιες δασικές εκτάσεις που σήμερα εμφανίζουν μη δασική μορφή έχουν εγγραφεί υπέρ ιδιωτών και το Ελληνικό Δημόσιο βρέθηκε στο δίλημμα να καταθέσει αγωγές στα Πολιτικά Δικαστήρια για την διεκδίκησή των. Επί πλέον το Δημόσιο έχει να αντιμετωπίσει τις αγωγές των ιδιωτών για τις εγγραφές που έγιναν υπέρ του.

Από την επεξεργασία στοιχείων σύνταξης του Εθνικού Κτηματολογίου προκύπτει ότι τεράστιες σε εμβαδόν αλλά και πλήθος περιπτώσεων εκτάσεις που στις Α/Φ ετών λήψης 1945 & 1960 είχαν την μορφή της δασικής έκτασης σήμερα έχουν άλλη μορφή και χρήση και αντίστροφα πολύ λίγες περιπτώσεις, αγροτικές εκτάσεις τότε σήμερα έχουν δασική μορφή (δασωμένοι αγροί ).

Α. Δασικές εκτάσεις που άλλαξαν Μορφή – Χρήση

Διακρίνονται βασικά σε δύο κατηγορίες ανάλογα με τον τρόπο αλλαγής :

α. Σε εκτάσεις που άλλαξαν χρήση με νόμιμο τρόπο δηλαδή με άδεια αρμοδίας Αρχής (παραχώρηση , εκχέρσωση ,ένταξη σε σχέδιο πόλης  κλπ.)

β. Σε εκτάσεις που άλλαξαν χρήση αυθαίρετα ή τουλάχιστον δεν μπορεί να διαπιστωθεί ο νόμιμος τρόπος.

Ανεξάρτητα από τρόπο αλλαγής χρήσης οι εκτάσεις αυτές μπορούν να διακριθούν σε δύο κατηγορίες :

α. Σε εκτάσεις που άλλαξαν χρήση σε βαθμό μη αναστρέψιμο και μόνιμο . Δηλαδή εκτάσεις εντός των οποίων κτίσθηκαν σπίτια ,εργοστάσια, σχολεία Νοσοκομεία ,εκτελέσθηκαν έργα υποδομής δρόμοι – αεροδρόμια κλπ. και

β. Σε εκτάσεις που έχουν αλλάξει χρήση και εφ όσον αυτή  σταματήσει να υπάρχει μπορεί να επανέλθουν στην δασική μορφή με φυσικό ή τεχνητό τρόπο. Δηλαδή αγροτικές εκμεταλλεύσεις, λατομεία, μικρά έργα υποδομής , εγκαταστάσεις ποιμνιοστασίων κλπ.

Επί πλέον μπορεί να διακριθούν και σε δύο μεγάλες κατηγορίες ανάλογα με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εκτάσεων :

α. Δημόσιες δασικές εκτάσεις .

β. Μη Δημόσιες δασικές εκτάσεις  ( ιδιωτικά , κοινοτικά ,Μοναστηριακά ,διακατεχόμενα κλπ ).

Β. Αγροτικές εκτάσεις  που άλλαξαν μορφή ( δασωμένοι αγροί)

                Οι εκτάσεις αυτές μπορεί να διακριθούν ανάλογα με την μορφή που έχουν σήμερα :

 α. Στην κατηγορία των δασών και

 β. Στην κατηγορία των δασικών εκτάσεων σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 998/79.

Μπορεί όμως να διακριθούν και ανάλογα με την ύπαρξη συμβολαίου ή τίτλου:

 α. Σε εκτάσεις που καλύπτονται με τίτλο (διάφορες παραχωρήσεις δασικές, εποικιστικές, αναδασμοί κλπ ) και με συμβόλαια . Βέβαια υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στην επί του εδάφους  εφαρμογή τόσο των αραχωρητηρίων όσο και των συμβολαίων ( όργανο εφαρμογής , όρια , εμβαδά, τοπογραφικά διαγράμματα κλπ).και

 β. Σε εκτάσεις που δεν καλύπτονται από τα προηγούμενα  που είναι και οι περισσότερες περιπτώσεις .

2. Αναγκαίες προϋποθέσεις για την ρύθμιση

Για την ρύθμιση του ανωτέρω τεραστίου θέματος κατά την άποψή μας πρέπει να εξασφαλισθούν οι ακόλουθες προϋποθέσεις :

 α. Σοβαρή πολιτική βούληση.

β. Πιθανή υπέρβαση  -αλλαγή  Συνταγματικών δεσμεύσεων.

γ. Άμεση  απογραφή – καταγραφή σημερινής έκτασης των δασικών γαιών με την σύνταξη ορθοφωτοχάρτη μεγάλης κλίμακας (πριν από κάθε άλλη ρύθμιση).

δ. Ο χωρικός εντοπισμός των περιπτώσεων με γενική απογραφή – καταγραφή.

ε. Λήψη Νομοθετικών ρυθμίσεων με προσοχή – μελέτη και σύνεση με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος , την προστασία της Δημόσιας περιουσίας , τις ανάγκες της Εθνικής Οικονομίας και του κοινωνικού συνόλου. Και βέβαια δεν πρέπει να ευλογηθούν αλλά να αποτρέπονται καταστάσεις σε βάρος της Δημόσιας περιουσίας και του δασικού – φυσικού περιβάλλοντος .

στ. Την παράλληλη εφαρμογή και άλλων  προγραμμάτων που θα βοηθήσουν την απογραφή – καταγραφή .

ζ.  Να υιοθετηθεί  ως αντικειμενικό κριτήριο οι φωτοερμηνείες  Α/Φ λήψης του έτους 1960 και πρόσφατης αεροφωτογράφησης από τις οποίες θα προκύπτει ο χαρακτήρας των  δασικών ή αγροτικών  ή άλλης χρήσης γαιών. Και οι όποιες ρυθμίσεις θα έχουν ως βάση τον συνδυασμό αυτών των  φωτοερμηνειών.

η. Την απαρίθμηση με προσοχή των περιπτώσεων μη ανατρέψιμης κατάστασης.

3. Δίκτυα οριογραμμών που δημιουργούν έννομες συνέπειες

Οι οριογραμμές αυτές προκύπτουν από την εφαρμογή της κατά περίπτωση ισχύουσας Νομοθεσίας, οι οποίες  κατά έμμεσο τρόπο καθορίζουν τον χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας και κατά συνέπεια να δημιουργούν έννομες συνέπειες. Ο εντοπισμός αυτών των οριογραμμών  προϋποθέτει την σύνταξη ορθοφωτοχαρτών κατά το δυνατόν μεγάλης ακρίβειας αεροφωτογράφησης  ετών 1960 , της 10ετίας 1980 και πρόσφατης ανάλογα με την περιοχή. Οι οριογραμμές αυτές σε πρώτη προσέγγιση είναι:

• Διοικητικών ορίων ΟΤΑ. Σπουδαιότατη οριογραμμή που προσδιορίζει την αρμοδιότητα όλης της Διοίκησης
• Δασική οριογραμμή

Σύνταξη δασικού χάρτη κατά τα ισχύοντα ο οποίος θα συμπεριλαμβάνει και τις χορτολιβαδικές εκτάσεις. Καταγραφή δηλαδή όλων των δασικών γαιών εμβαδού γεωτεμαχίων  μεγαλύτερου του 0,5 στρεμμάτων. Η δασική γραμμή δηλαδή η οριογραμμή των δασικών γαιών του έτους 1960 και της πρόσφατης είναι αυτοτελής δεν συσχετίζεται με τις κατωτέρω γραμμές ούτε με τις ιδιοκτησίες και αποτελεί στην ουσία τον δασικό χάρτη. Ο οποίος και βέβαια πρέπει να συμπληρώνεται σχεδόν με όλες τις παρακάτω οριογραμμές:

• Εποικιστικών εκτάσεων και Αναδασμών.
• Πολεοδομικών σχεδίων .
• Αρχαιολογικών χώρων – Περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
• Αιγιαλού- παραλίας.
• Δασικών ιδιοκτησιών ( όπως αναφέρονται στο Ν. 3208/03 ).
• Νομίμων επεμβάσεων, παραχωρήσεων κλπ επί δασικών εκτάσεων, από το 1960 και εντεύθεν.
• Αναδασωτέων εκτάσεων, από της έκδοσης της σχετικής απόφασης και εφόσον μπορούν να υλοποιηθούν επί του εδάφους.
• Προστατευτικών γαιών των άρθρων 69 & 70 του Ν.Δ. 86/69 όπως ισχύουν.
• Εθνικών δρυμών, Αισθητικών δασών, Υγροτόπων, Περιοχών NATURΑ, Καταφυγίων Άγριας Ζωής.
• Βιομηχανικών περιοχών και Βιοτεχνικών πάρκων
• Λατομικών ζωνών
• Στρατιωτικών εγκαταστάσεων και Αεροδρομίων
• Λιγνιτωρυχείων ΔΕΗ

Θεωρούμε ότι το ανωτέρω έργο έχει  τεράστια σημασία  με Εθνικό ενδιαφέρον και θα πρέπει να θεωρείται ως έργο Υποδομής της  Χώρας. Για την υλοποίησή του απαιτείται η κατάλληλη στελέχωση και εξοπλισμός των αρμοδίων Υπηρεσιών του Κράτους. Από Δασική άποψη πρέπει να γίνει στελέχωση – εξοπλισμός  των τμημάτων χαρτογραφήσεων των Δ/σεων Δασών, εκπαίδευση του προσωπικού και ανάλογα τμήματα πρέπει να οργανωθούν και στα Δασαρχεία.

Ο προσδιορισμός πολλών εκ των ανωτέρω οριογραμμών ανήκει στην αρμοδιότητα και άλλων Υπηρεσιών, εκτός των Δασικών και γι αυτό πρέπει να τρέξουν παράλληλα προγράμματα. Όλο το έργο πρέπει να συντονισθεί από τον  ΟΚΧΕ  με την απαραίτητη συμβολή της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, της Τοπογραφικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και άλλων Υπηρεσιών του Κράτους

Από την ανωτέρω διαδικασία θα προκύψουν τα επίμαχα γεωτεμάχια - πολύγωνα και αφού θα έχει προσδιορισθεί και η δασική γραμμή θα αρχίζουν οι εργασίες κατάρτισης του Εθνικού Κτηματολογίου και η εφαρμογή των όποιων ρυθμίσεων.

4. Πολύγωνα του δασικού χάρτη

Τα  πολύγωνα που θα εμφανίζει ο δασικός χάρτης  θα έχουν τα ακόλουθα  βασικά χαρακτηριστικά:

-- ΔΔ    Δασικά το έτος 1960, δασικά και σήμερα (δάσος – δασική έκταση ).

-- ΧΧ    Χορτολιβαδικά το 1960, χορτολιβαδικά σήμερα (μη υπαγόμενα στο Ν. 998/79)

-- ΑΑ    Άλλης μορφής το 1960, άλλης μορφής σήμερα ( αγροτικά κλπ.)

-- ΔΑ1  Δασικά το 1960, άλλης μορφής σήμερα, μη αναστρέψιμης.

-- ΔΑ2        ,,             ,,       ,,           ,,           ,,       αναστρέψιμης.

-- ΧΑ1  Χορτολιβαδικά το 1960, άλλης μορφής σήμερα, μη αναστρέψιμης.

-- ΧΑ2             ,,                    ,,        ,,           ,,           ,,       αναστρέψιμης.

-- ΧΔ1             ,,                    ,,       μορφής δασικής έκτασης σήμερα

-- ΧΔ2             ,,                    ,,       μορφή δάσους σήμερα.

-- ΑΔ1  Άλλης μορφής το 1960     μορφή δασικής έκτασης σήμερα.

-- ΑΔ2     ,,          ,,               ,,         μορφή δάσους σήμερα.

Οι δασικές τεχνητές φυτείες, εφ όσον δημιουργήθηκαν επί αγροτικών εκτάσεων δεν θα υπάγονται στην κατηγορία Δ ή ΔΔ αλλά στην κατηγορία ΑΑ. Ομοίως τα  λατομεία – ορυχεία ή μεταλλεία, τα οποία λειτουργούσαν εντός δασικών περιοχών, δεν θα υπάγονται στην κατηγορία ΑΑ αλλά στην ΔΑ2.

5. Σύνταξη Εθνικού Κτηματολογίου

Αφού προσδιορισθούν οι ανωτέρω οριογραμμές και πρωτίστως  η δασική γραμμή ξεκινούν οι εργασίες σύνταξης του Εθνικού Κτηματολογίου. Η πρώτη αίτηση – δήλωση εγγραφής στο Εθνικό Κτηματολόγιο είναι της Δασικής Υπηρεσίας, με την οποία δηλώνεται ο Δημόσιος χαρακτήρας των δασών και δασικών εκτάσεων που ανήκουν στο Δημόσιο και ο δασικός απλά χαρακτήρας των δασών και δασικών εκτάσεων που, αποδεδειγμένα, δεν ανήκουν σε αυτό. Τα δύο αυτά στοιχεία τα πληροφορούνται οι ιδιώτες, που θα ακολουθήσουν για να υποβάλλουν δηλώσεις εγγραφής εμπραγμάτων δικαιωμάτων και, εφόσον δεν συμφωνούν, μπορούν και πρέπει να υποβάλλουν αντιρρήσεις στις αρμόδιες επιτροπές (Κτηματολογίου και Δασικών χαρτών ).

Με την λήξη των εργασιών του Εθνικού Κτηματολογίου οριστικοποιείται τελεσίδικα  και η δασική γραμμή με συνέπεια να προκύπτει αυτόματα η μορφή – χαρακτήρας των γαιωτεμαχίων ή των τμημάτων τους, με τους αντίστοιχους ΚΑΕΚ. Έτσι ο χαρακτήρας – μορφή των ΚΑΕΚ ολοκληρώνεται τελεσίδικα με τις πρώτες εγγραφές του Κτηματολογίου, ενώ τα εμπράγματα δικαιώματα με τις αγωγές ενώπιον των Πολιτικών Δικαστηρίων, εντός του προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος. Εντός του χρονικού διαστήματος της σύνταξης του Εθνικού Κτηματολογίου εξετάζονται υποχρεωτικά και τελεσίδικα όλες οι πιθανές αντιρρήσεις επί του δασικού χάρτη (δασική γραμμή). Τα δασικά γεωτεμάχια αγνώστου ιδιοκτήτη, εγγράφονται υποχρεωτικά υπέρ του Δημοσίου.

6. Ρυθμίσεις

Οι όποιες ρυθμίσεις αποφασισθούν πρέπει να υπακούουν στις εξής βασικές Αρχές :

• Το δάσος που δημιουργήθηκε φυσικά ή τεχνητά σε γεωτεμάχια που δεν έφεραν δασική βλάστηση όπου και αν βρίσκεται, δηλαδή εντός Πολεοδομικών σχεδίων, Εποικιστικών εκτάσεων – αναδασμών, αγροτικών εκτάσεων Δημοσίων και μη κλπ, συγκροτούμενο από οποιοδήποτε δασικό είδος, προστατεύεται και διαχειρίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας.
• Τα γεωτεμάχια  αγροτικής μορφής που δεν έφεραν δασική βλάστηση και απέκτησαν την μορφή της δασικής έκτασης, όπου και αν βρίσκονται, δεν διέπονται από τις διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας εκτός των περιπτώσεων που βρίσκονται εντός Εθνικών Δρυμών, Αισθητικών δασών κλπ ή επιβάλλεται να κηρυχθούν αναδασωτέα, σύμφωνα με το Νόμο.
• Το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου ισχύει για τα δάση, τις δασικές και τις χορτολιβαδικές εκτάσεις, όπως εμφανίζονται στην φωτοερμηνεία Α/Φ του έτους 1960.
• Το Δημόσιο και οι ιδιώτες  έχουν συνέχεια και συνέπεια στις υποχρεώσεις που πιθανόν έχουν μεταξύ τους αναλάβει (π.χ. όταν έχει παραχωρηθεί μια δασική έκταση για αγροτική εκμετάλλευση και σήμερα έχει αλλάξει αυθαίρετα ο σκοπός της παραχώρησης, αυτό πρέπει να θεωρείται αθέτηση συμφωνίας και φυσικά πρέπει να έχει συνέπειες).
• Όλες οι αυθαίρετες επεμβάσεις εντός δασών, δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων, Δημοσίων και μη, πρέπει να τιμωρηθούν, έστω και με διοικητικά μέτρα .
• Η προστασία των δασικών οικοσυστημάτων πρέπει να είναι ομοιόμορφη, ανεξάρτητα από ιδιοκτησιακό καθεστώς ή άλλου νομικού χαρακτήρα περιοχή όπου και αν βρίσκονται. Έτσι για παράδειγμα και απλά τέσσερα πουρνάρια που έτυχε να φύονται το ένα εντός αγρού το άλλο εντός κοινόχρηστης εποικιστικής έκτασης το άλλο εντός πάρκου και το άλλο εντός τυπικής δασικής έκτασης δεν μπορεί  να προστατεύονται διαφορετικά το κάθε ένα από τον Νόμο όπως και συμβαίνει σήμερα
• Οι ρυθμίσεις αφορούν μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο δηλαδή από το 1960 μέχρι την πρόσφατη αεροφωτογράφηση ( συγκεκριμένης χρονικής στιγμής πχ. σήμερα).
• Με βάση τα ανωτέρω και για την απλούστευση της διαδικασίας στην πράξη προτείνονται οι ακόλουθες  κατά περίπτωση ρυθμίσεις :

6.1 Ρυθμίσεις  θεμάτων εκτάσεων που εμπίπτουν εντός πολεοδομικών σχεδίων

Η απογραφή – καταγραφή πρέπει να γίνει και για τις δασικές γαίες (δάση, δασικές, χορτολιβαδικές εκτάσεις) που εντάχθηκαν εντός πολεοδομικών σχεδίων με τις ακόλουθες κατά περίπτωση ρυθμίσεις.

--Μη Δημόσιες περιοχές (Ιδιωτικά , Οικοδομικών Συν/σμών κλπ) 

Όσα τμήματα περιοχών έχουν στην πρόσφατη αεροφωτογράφηση την μορφή δάσους παραμένουν ως έχουν, δεν επιτρέπεται η οικοδόμησή τους, διέπονται από τις διατάξεις της δασικής Νομοθεσίας και, μαζί με τους πιθανούς  χώρους πρασίνου των σχεδίων, κηρύσσονται ως αναδασωτέα και χρησιμοποιούνται ως άλση. Το δικαίωμα κυριότητας απαλλοτριώνεται υπέρ του οικείου ΟΤΑ.

--Δημόσιες περιοχές (Δημόσια  και διακατεχόμενα δάση και δασικές εκτάσεις )

Πρέπει να γίνει αποδεκτό ότι, εφ όσον δημόσιες δασικές γαίες εντάχθηκαν σε πολεοδομικό σχέδιο, το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου εξακολουθεί να ισχύει.

Όσα  τμήματα περιοχών έχουν στην πρόσφατη αεροφωτογράφηση την μορφή δάσους, δασικής και χορτολιβαδικής έκτασης, παραμένουν ως έχουν, δεν επιτρέπεται η οικοδόμησή τους, διέπονται από τις διατάξεις της δασικής Νομοθεσίας και παραχωρούνται στον ΟΤΑ, αφού κηρυχθούν ως αναδασωτέα,  για την δημιουργία αλσών και κοινοχρήστων χώρων. Πιθανοί καταληπτές ή διεκδικούντες, οφείλουν  να αποδείξουν το δικαίωμα κυριότητας ενώπιον του αρμοδίου Πρωτοδικείου και, εφ όσον αυτό επιτευχθεί, θα ισχύουν τα αναφερόμενα στην προηγούμενη παράγραφο. Ακολούθως παραχωρούνται κατά χρήση στον ΟΤΑ της περιοχής. Μέχρι την παραχώρηση, διαχειρίζονται από την Δασική Υπηρεσία.

Στις ρυθμίσεις αυτές υπάγονται και τα της κατηγορίας ΑΔ2, δηλαδή τα δάση τα οποία απαλλοτριώνονται υπέρ του ΟΤΑ, ενώ αντίθετα η κατηγορία ΑΔ1 δεν διέπεται από τις διατάξεις της δασικής Νομοθεσίας.

Τα τμήματα των κατηγοριών ΔΑ1, ΔΑ2, ΧΑ1, ΧΑ2, που άλλαξαν μορφή και χρήση, παραχωρούνται κατά κυριότητα στους καταληπτές, έναντι ανταλλάγματος το οποίο εξαρτάται από το εμβαδόν της έκτασης και την αντικειμενική αξία της ως οικοπεδικής. Καταβολή ανταλλάγματος δεν ισχύει για οριστικά και προσωρινά παραχωρητήρια, που αφορούν ανέγερση κατοικίας ή αγροτική καλλιέργεια και μπορούν να εντοπισθούν επί του εδάφους. Οριστικά και προσωρινά παραχωρητήρια των οποίων οι εκτάσεις έχουν τον χαρακτήρα – μορφή ΔΔ καταργούνται και οι εκτάσεις περιέρχονται στο Δημόσιο. Όσοι από τους καταληπτές δεν συμφωνούν, πρέπει να αποδείξουν το δικαίωμα κυριότητας, ως ανωτέρω. Εξυπακούεται ότι, η όλη διαδικασία, ολοκληρώνεται  με την συνεργασία των Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών, της Πολεοδομίας, της Δασικής Υπηρεσίας και του Κτηματολογίου, αφού συντάσσεται για την περιοχή .

Κατά την άποψή μας, για τις ανωτέρω περιπτώσεις, δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του Ν. 3127/03, γιατί αυτές αφορούν περιπτώσεις άλλων Δημοσίων κτημάτων.

6.2  Ρυθμίσεις για θέματα εποικιστικών εκτάσεων - αναδασμών

Ως γνωστόν για τις εποικιστικές εκτάσεις ισχύει ο Αγροτικός Κώδικας και ο  Ν. 3147/03, ο οποίος θέλει βελτίωση ή σωστή ερμηνεία, όσον αφορά την διαδικασία χαρακτηρισμού των εκτάσεων, την αλλαγή χρήσης των δασών και δασικών εκτάσεων που εμπίπτουν εντός προστατευομένων περιοχών (Εθνικών δρυμών, υγροτόπων, περιοχών NATURA κλπ )

Επίσης δεν λαμβάνονται υπόψη ανάγκες εκτέλεσης προγραμμάτων αναδασώσεων, εκεί που έχει μειωθεί η κτηνοτροφία.

Κληροτεμάχια που απέκτησαν την μορφή δάσους από οποιοδήποτε δασικό είδος, διαχειρίζονται ως ιδιωτικά δασοτεμάχια, σύμφωνα με τις διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας. Αυτό όμως να μην ισχύει για τα κληροτεμάχια που έχουν την μορφή της δασικής έκτασης. Ο χαρακτήρας προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 14 του Ν.998/79 ή την διαδικασία του δασικού χάρτη.

Στις κοινόχρηστες δασικές εκτάσεις και δάση να απαγορεύεται η περαιτέρω αλλαγή χρήσης, όπως αυτή έχει καθορισθεί από τις Επιτροπές Απαλλοτριώσεων, με εξαίρεση την αναδάσωση και τις επιτρεπόμενες επεμβάσεις σε δάση και δασικές εκτάσεις. Διαχειρίζονται από την Δασική Υπηρεσία  ,εφ όσον δεν έχουν παραχωρηθεί, και προστατεύονται όπως όλα τα δάση και δασικές εκτάσεις .

Για τα θέματα των εποικιστικών εκτάσεων λαμβάνεται ως βάση η πρόσφατη αεροφωτογράφηση. Για τις πιθανές καταπατήσεις εφαρμόζεται η Αγροτική Νομοθεσία και η διαδικασία του Εθνικού Κτηματολογίου.

Για τους αναδασμούς δεν πρέπει να ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου και οι εκτάσεις είναι ιδιωτικές αφού, κατά την διαδικασία αναδασμού, συνέπραξε και ο Υπουργός Γεωργίας. Οι εκτάσεις με τα χαρακτηριστικά ΔΔ, ΧΔ2, ΑΔ2 διέπονται από τις διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας και διαχειρίζονται ως  ιδιωτικές δασικές. Για τις εκτάσεις με τα χαρακτηριστικά ΔΑ1 & ΔΑ2 θα ισχύει ότι και για τις ιδιωτικές δασικές εκτάσεις. Για τις εκτάσεις ΑΔ2 θα δύναται να γίνει αλλαγή χρήσης, για οποιονδήποτε σκοπό, σε ποσοστό 10% και για οικοπεδοποίηση (ανέγερση κατοικίας ) εφ όσον η έκταση έχει εμβαδόν άνω των 8 στρεμ και εφόσον δεν έχουν εφαρμογή άλλες περιοριστικές διατάξεις . Το ίδιο να ισχύει και για τα κληροτεμάχια του Εποικισμού. Τα κληροτεμάχια του αναδασμού με χαρακτήρα ΑΔ1 δεν διέπονται από τις διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας .

6.3 Ρυθμίσεις για τους δασωμένους αγρούς.

Για τις εκτάσεις που στις Α/Φ λήψης έτους 1960 έχουν μορφή αγροτική, δεν πρέπει να ισχύει το τεκμήριο κυριότητας υπέρ του Δημοσίου. Οι εκτάσεις με τον χαρακτήρα ΑΔ1 δεν διέπονται από τις διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας. Αντίθετα με τον χαρακτήρα ΑΔ2 διαχειρίζονται ως ιδιωτικά δάση και είναι δυνατή η αλλαγή χρήσης, για οποιονδήποτε σκοπό, σε ποσοστό 10% και για οικοπεδοποίηση (ανέγερση κατοικίας ), εφόσον η έκταση έχει εμβαδόν άνω των 8 στρεμ. Κριτήρια και διαδικασία αναγνώρισης δικαιούχων τα ίδια που χρησιμοποιούνται στην σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου. Γεωτεμάχια αγνώστου ιδιοκτήτη, εγγράφονται υπέρ Δημοσίου.

6.4 Ρυθμίσεις για τις ιδιωτικές δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις

-- Εκτάσεις με τους χαρακτήρες ΧΧ, ΧΔ1, ΧΑ1, ΧΑ2, δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής Νομοθεσίας.

-- Εκτάσεις με τον χαρακτήρα ΧΔ2, υπάγονται στις διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας και διαχειρίζονται ως ιδιωτικά δάση.

-- Εκτάσεις με τον χαρακτήρα ΔΑ2 (αναστρέψιμη κατάσταση) παραμένουν στη χρήση που φαίνεται στην πρόσφατη αεροφωτογράφηση, απαγορευμένης άλλης αλλαγής -χρήσης. Δηλαδή οι εκτάσεις είναι δασικές και διέπονται από τις διατάξεις της δασικής Νομοθεσίας είτε προέρχονται από νόμιμη διαδικασία είτε από μη νόμιμη.

-- Εκτάσεις με τον χαρακτήρα ΔΑ1 (μη αναστρέψιμη κατάσταση ), δεν υπάγονται στις διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας αλλά οι χρήστες θα καταβάλλουν πρόστιμο – αντάλλαγμα, ανάλογα με το εμβαδόν της έκτασης και στο ύψος του 50% της αντικειμενικής αξίας της,  ανεξάρτητα αν η αλλαγή μορφής της προέρχεται από νόμιμη ή μη νόμιμη διαδικασία.

6.5 Ρυθμίσεις για τις δημόσιες – διακατεχόμενες δασικές εκτάσεις

-- Εξυπακούεται ότι οι εκτάσεις με τους χαρακτήρες ΧΧ, και ΔΔ, δηλαδή οι Δημόσιες δασικές γαίες, υπάγονται, διαχειρίζονται και προστατεύονται από τις διατάξεις της δασικής Νομοθεσίας .

--Οι εκτάσεις με τους χαρακτήρες ΧΔ1, ΧΔ2 διαχειρίζονται ως Δημόσια δάση και δασικές εκτάσεις.

--Οι εκτάσεις με τους χαρακτήρες ΔΑ1 και ΧΑ1 (μη αναστρέψιμη κατάσταση), δεν διέπονται από τις διατάξεις της δασικής  Νομοθεσίας και παραχωρούνται κατά κυριότητα  στους χρήστες – καταληπτές, με αντάλλαγμα το οποίο εξαρτάται από το εμβαδόν της έκτασης και την αντικειμενική αξία της ως οικοπεδικής. Για τα οριστικά – προσωρινά παραχωρητήρια, που μπορούν να εφαρμοσθούν, δεν καταβάλλεται αντάλλαγμα

--Οι εκτάσεις με τους χαρακτήρες ΔΑ2 και ΧΑ2 (αναστρέψιμη κατάσταση), θεωρούνται Δημόσιες δασικές, διέπονται από τις διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας, παραμένει η χρήση τους όπως φαίνεται στην πρόσφατη αεροφωτογράφηση και παραχωρούνται στους χρήστες - καταληπτές κατά χρήση με αντάλλαγμα στο ύψος του 50% της προηγουμένης παραγράφου. Για τα οριστικά – προσωρινά παραχωρητήρια, που μπορούν να εφαρμοσθούν, δεν καταβάλλεται αντάλλαγμα και οι εκτάσεις θεωρούνται δασικές ιδιωτικές, απαγορευμένης της περαιτέρω αλλαγής της χρήσης τους Τα οριστικά – προσωρινά παραχωρητήρια, που μπορούν να εφαρμοσθούν και αφορούν εκτάσεις που έχουν τον χαρακτήρα δασών και δασικών εκτάσεων, καταργούνται και οι εκτάσεις θεωρούνται Δημόσιες. Ομοίως δεν καταβάλλεται αντάλλαγμα για τις νόμιμες επεμβάσεις (λατομεία κλπ).

--Όλες γενικά οι διεκδικήσεις επιλύονται ενώπιον του Πρωτοδικείου, με αγωγή των ενδιαφερομένων, καταργούμενης της διαδικασίας του Π.Δ.Α., με παράλληλη αυστηρή εφαρμογή και τήρηση των περί αναδασωτέων εκτάσεων αποφάσεων, όπως προβλέπεται από την ισχύουσα Νομοθεσία.

6.6   Γενικές ρυθμίσεις

--Οι εκτάσεις με τα χαρακτηριστικά ΔΔ, ΧΧ, ΑΔ1, ΑΔ2, ΧΔ1, ΧΔ2, που εμπίπτουν εντός των πυρήνων των Εθνικών Δρυμών, είναι απόλυτα προστατευόμενες και ουδεμία αλλαγή χρήσης τους επιτρέπεται. Ομοίως οι, εντός Εθνικών Δρυμών, εκτάσεις με τα χαρακτηριστικά  ΔΑ1, ΔΑ2, ΧΑ1, ΧΑ2, είναι απόλυτα προστατευόμενες, σταματά κάθε δραστηριότητα εντός αυτών και, μαζί με τις εκτάσεις με τα χαρακτηριστικά ΑΑ, απαλλοτριώνονται ή ανταλλάσσονται..

--Οι εκτάσεις με τους χαρακτήρες ΔΑ2, ΑΔ1, ΑΔ2, όταν βρίσκονται εντός προστατευτικών εκτάσεων υπάγονται στις διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας και ουδεμία αλλαγή χρήσης τους επιτρέπεται, ανεξάρτητα από το ιδιοκτησιακό καθεστώς που τις διέπει (Δημόσια, ιδιωτικά, εποικιστικά, αναδασμοί, κλπ).

--Η χρήση των Δημοσίων και ιδιωτικών δασικών εκτάσεων, είναι εμπράγματο δικαίωμα των χρηστών το οποίο μεταβιβάζεται, κληρονομείται κλπ και υφίσταται καθ’όλο το χρονικό διάστημα που θα υπάρχει η συγκεκριμένη χρήση.

--Πράξεις κήρυξης εκτάσεων ως αναδασωτέων, που αφορούσαν  εκτάσεις με τους χαρακτήρες ΔΔ, ΧΔ2, ΑΔ2, και εκδόθηκαν κατ’επιταγή του άρθρου 117 του Συντάγματος, εξακολουθούν να ισχύουν με όλες τις προβλεπόμενες συνέπειες. Ομοίως εξακολουθούν να ισχύουν οι αποφάσεις που εκδόθηκαν για προστατευτικούς λόγους, σύμφωνα με το άρθρο 38 του Ν. 998/79 ανεξάρτητα από τη μορφή της έκτασης. Σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις, οι παραπάνω πράξεις ανακαλούνται.

--Πρωτόκολλα Διοικητικής Αποβολής  που αφορούν τις εκτάσεις ΔΔ και ΧΧ, εξακολουθούν να ισχύουν. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις καταργούνται .

--Αποφάσεις κατεδαφιστέων και προστίμων καταργούνται

--Πρόστιμα επί αναδασωτέων ομοίως καταργούνται

--Δικαστικές αποφάσεις που κρίνουν εμπράγματα δικαιώματα και εφ όσον εφαρμόζονται στο έδαφος, εξακολουθούν να ισχύουν. Αντίθετα ο δασικός χαρακτήρας μιας έκτασης δεν μπορεί να προσδιορίζεται με δικαστική απόφαση.

7. Αποτελέσματα των ρυθμίσεων

Τα αναμενόμενα αποτελέσματα, από την νομοθέτηση –υιοθέτηση και εφαρμογή των ανωτέρω ρυθμίσεων, αναμένεται να είναι τα ακόλουθα :

·         Θα προσδιορισθεί με ακρίβεια και χωρίς αμφισβήτηση η σημερινή οριογραμμή των δασικών γαιών ( δασών, δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων ) και η χρήση τους , ανεξαρτήτως ιδιοκτησίας και κατηγορίας (εποικιστικά κλπ).

·         Θα σταματήσει η ομηρία πολλών πολιτών για επεμβάσεις που έγιναν στο απώτερο παρελθόν, προφανώς όχι από τους ίδιους και κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες.

·         Εθελοτυφλούμε, ματαιοπονούμε ή κάτι χειρότερο από το γεγονός ότι έχουν κηρυχθεί ως αναδασωτέες εκτάσεις στις οποίες έχουν γίνει επεμβάσεις μη ανατρέψιμες (πχ πολεοδόμηση, εργοστάσια κλπ). Δηλαδή οι εκτάσεις αυτές θα αναδασωθούν θα γίνουν δάση ;

·         Θα απαλλαχθεί η Δασική Υπηρεσία από διοικητικές πράξεις που δημιουργούν εμπράγματα δικαιώματα ή έννομες συνέπειες, ενώ δεν εφαρμόζονται στο έδαφος και πολλές φορές είναι άγνωστες στους ενδιαφερόμενους ( αναδασωτέα, παραχωρήσεις, ΠΔΑ, εκχερσώσεις κλπ).

·         Θα απαλλαχθούν οι πολίτες και η Δασική Υπηρεσία από την διαδικασία του χαρακτηρισμού των εκτάσεων, γιατί η δασική οριογραμμή θα είναι εκ των προτέρων γνωστή και υποχρεωτική σε όλους (Διοίκηση, Δικαστήρια, Πολίτες). Στη διαδικασία αυτή σήμερα εκτιμούμε ότι σπαταλάται το 60 – 80 % του χρόνου απασχόλησης όλων των δασικών υπαλλήλων και για εργασία με τεράστιο κόστος για την Εθνική Οικονομία.

·         Ο χρόνος αυτός και η προσπάθεια των δασικών υπαλλήλων θα προσανατολισθεί σε καθαρά δασικές εργασίες, προς όφελος του δάσους και του κοινωνικού συνόλου.

·         Θα εισπραχθούν αρκετά χρήματα στο ΚΤΓΚ & Δασών, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν μόνο για αναδασώσεις και απαλλοτριώσεις .

·         Και τέλος διευκολύνεται το έργο της Δικαιοσύνης, με την εφαρμογή της Δασικής Νομοθεσίας σε συγκεκριμένο χώρο και χωρίς αμφισβήτηση.

                                                                                           Ηλίας  Καπράλος

                                                                                               Δασολόγος

                                                                                  π. Δ/ντής Δασών  Ν. Βοιωτίας