Για το αρχαιολογικό πάρκο της Αυλίδειας Αρτέμιδας

Την Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου έγινε μια ωραία εκδήλωση στην Χαλκίδα, που οργανώθηκε από το Θέατρο Χαλκίδας και άλλους φορείς της πόλης, με θέμα τη δημόσια παρουσίαση της προμελέτης για τον Πολιτιστικό Χώρο της Αυλίδειας Αρτέμιδας. Για πρώτη φορά γίνεται μια τέτοια εκδήλωση και αξίζουν συγχαρητήρια στους συντελεστές της εκδήλωσης και στην μελετήτρια αρχιτέκτονα κα Μουρσελά. Αρκεί βέβαια να υπάρχει συνέχεια, γιατί μεμονωμένες πρωτοβουλίες για την ανάδειξη και αξιοποίηση του αρχαιολογικού χώρου της Αυλίδειας Αρτέμιδας είχαμε και παλιότερα, αλλά...

Πάμε τώρα στα δύσκολα. 

Το πρώτο είναι ότι το κυρίαρχο θέμα δεν μπορεί να είναι απλά η δημιουργία ενός νέου θεατρικού χώρου στο προτεινόμενο νταμάρι. Αλλά τι θα γίνει με τον πυρήνα του προβλήματος, που είναι ο αρχαιολογικός χώρος της Αυλίδας ; Ο ευρύτερος αρχαιολογικός χώρος εμπεριέχει δεκάδες άλλα σημεία πολύ σημαντικά, με κυρίαρχη την παρουσία του ναού της Αυλίδειας Αρτέμιδας.  Θα συνεχίσει να είναι παραμελημένος και εγκαταλειμμένος ; θα συνεχίσει ο κατακερματισμός του αρχαιολογικού χώρου; Θα υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ενοποίησή του, την αξιοποίησή του και την ανάδειξή του ; Θα συνεχίσει να υπάρχει το σημερινό καθεστώς, όπου για να επισκεφτείς το χώρο, θα πρέπει να έχεις ειδικό οδηγό  για να μπορέσεις να τον βρεις. Βεβαίως το πρόβλημα αυτό δεν αφορά το Θέατρο Χαλκίδας. Αφορά όμως τον Δήμο της Χαλκίδας, την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, τους βουλευτές του Νομού, το Υπουργείο Πολιτισμού. Τι θα κάνουν όλοι αυτοί οι θεσμοί της τοπικής και της κεντρικής εξουσίας ; Αν συνεχίσουν να κάνουν αυτό που κάνουν όλα τα προηγούμενα χρόνια –δηλαδή να αδιαφορούν- τότε αποτύχαμε. Θα περιμένουμε ειλικρινά την συνέχεια.

Το δεύτερο θέμα συνδέεται με τις παρακείμενες βιομηχανικές δραστηριότητες και το Τσιμεντάδικο, αλλά και με την επιδίωξη κάποιων κύκλων της πόλης, για δημιουργία νέου μεγάλου εμπορικού λιμανιού στο χώρο, έμπροσθεν του αρχαιολογικού χώρου της Αυλίδειας Αρτέμιδας. Το ερώτημα λοιπόν είναι κατά πόσο συνάδουν όλες αυτές οι δραστηριότητες με την μελλοντική λειτουργία ενός μεγάλου αρχαιολογικού πάρκου, της Αυλίδειας Αρτέμιδας, με δεκάδες επισκέψιμα μονοπάτια, χώρους φιλοξενίας και αναψυχής, θεατρικά δρώμενα, ένα Μουσείο που θα συγκεντρώσει τον σημερινό, αλλά και τον αυριανό αρχαιολογικό πλούτο που θα προκύψει από τις επικείμενες ανασκαφές. Που πρέπει να ξεκινήσουν επιτέλους και στη σημείο αυτό ας αναλάβουν πρωτοβουλίες και η εφορεία αρχαιοτήτων της πόλης. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν αρκετοί πρώην εργαζόμενοι στα Τσιμέντα Χαλκίδας, οι οποίοι δικαιολογημένα, έθεσαν το ερώτημα, εάν και κατά πόσο συνάδουν όλες αυτές οι προτάσεις με την διεκδίκηση τους για επαναλειτουργία του εργοστασίου, που από το 2012 έχει ουσιαστικά αναστείλει την λειτουργία του, με απόφαση της διοίκησής του. Το πρόβλημα βεβαίως είναι σοβαρό και δεν επιδέχεται λαϊκισμούς, αλλά ούτε και τακτικές, όπως την συνήθη που ακολουθούν χρόνια τώρα οι πολιτικοί μας εκπρόσωποι, δηλαδή βγάζω την ουρά μου απέξω γιατί το θέμα καίει.

Ένας κοινός νους λογικής θα πει ότι θα πρέπει να επιδιωχθεί ο συνδυασμός των δραστηριοτήτων, ώστε και οι θέσεις εργασίας να μην χαθούν και ο αρχαιολογικός χώρος να αναδειχθεί και να αποδώσει τους καρπούς του. Αυτό είναι το ιδανικότερο, αλλά δυστυχώς στη πραγματική ζωή δεν είναι έτσι τα πράγματα. Χρειάζεται κάποια στιγμή να επιλέξουμε. Και συνήθως η επιλογή γίνεται με την μέθοδο του ισοζυγίου. Από την μια πλευρά βάζουμε τα πλεονεκτήματα της μιας επιλογής και από την άλλη τα πλεονεκτήματα της άλλης επιλογής και με ένα όσο γίνεται πιο αντικειμενικό τρόπο, κάνουμε την μέτρηση.  Ποια είναι η γνώμη μας για το συγκεκριμένο δίλλημα ;

Η Χαλκίδα εκτιμώ, ότι ολοκλήρωσε τον κύκλο της ως βιομηχανική πόλη. Αντικειμενικά,  κάθε καλοπροαίρετος παρατηρητής βλέπει ότι από το 1980 που ξεκίνησε η αποβιομηχάνηση της περιοχής μέχρι σήμερα, έκλεισαν δεκάδες εργοστάσια. Και δεν νομίζω να υπήρξε πολίτης αυτής της πόλης που να ήθελε να κλείσουν. Απλά έκλεισαν γιατί αυτή ήταν η τάση τις τελευταίες δεκαετίες. Η βιομηχανική παραγωγή μετακινείται προς ανατολάς, γιατί έτσι οδηγούν οι σιδερένιοι νόμοι της παγκόσμιας εξέλιξης. Κάποτε αυτά τα εργοστάσια ήταν στην Αγγλία, στην Γαλλία, στην Γερμανία και στις δεκαετίες του 60 και του 70 ήρθαν στην Ελλάδα. Γιατί ήμασταν μια νέα αγορά, με χαμηλότερους μισθούς από τους ευρωπαίους κ.λ.π. κ.λ.π. Σήμερα οδεύουν προς ανατολάς, αναζητώντας νέα και φθηνότερα εργατικά χέρια, φθηνότερες πρώτες ύλες, αλλά και νέες και μεγαλύτερες αγορές. Αυτό ιστορικά δεν είναι κακό, αφού θα δοθεί η δυνατότητα σε πολλά εκατομμύρια ανθρώπους του πλανήτη να βελτιώσουν το βιοτικό τους επίπεδο και να μειώσουν τις ανισότητες στον κόσμο και έτσι να σταματήσει και η μεγάλη μετανάστευση προς τον πρώτο κόσμο. (Να ένας προοδευτικός ρόλος του κεφαλαίου!) Και θα μου επιτρέψουν οι καλοί φίλοι του τσιμεντάδικου –που αγωνίζονται για την επαναλειτουργία του- να τους πω ότι δεν φαίνεται να θέλουν οι ιδιοκτήτες του να το ξανανοίξουν. Ενδεχομένως να προγραμματίζουν κάποια άλλη χρήση, αλλά την λειτουργία του ως τσιμεντάδικου μάλλον δεν την έχουν κατά νου. Για τον απλό λόγο, ότι ποτέ δεν αφήνεις τέτοιον όγκο και αξία πάγιων εγκαταστάσεων ενεργητικού τόσα χρόνια σε αργία, γιατί απαξιώνονται.

Έτσι λοιπόν νομίζω ότι ήρθε η ώρα, η Χαλκίδα και η περιοχή κλείνοντας τον βιομηχανικό της κύκλο να αναζητήσει το νέο της πρόσωπο στον παγκόσμιο και εθνικό καταμερισμό της εργασίας. Χωρίς φόβο και πάθος και κυρίως χωρίς εμμονές στο παρελθόν. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν δεχόμαστε νέες βιομηχανικές επενδύσεις. Μακάρι να έρθουν και έχουμε χώρους να τις φιλοξενήσουμε και μάλιστα με υποδομές. Μιλώ για τις αντικειμενικές αναπτυξιακές δυνατότητες της περιοχής, που πρέπει να ενισχύσουμε. Και αυτές νομίζω πρέπει να τις αναζητήσει κάποιος στα συγκριτικά της πλεονεκτήματα. Δηλαδή στην θάλασσα, στον τουρισμό και στον πολιτισμό. Το «στενό» της Χαλκίδας είναι ένα τεράστιο θαλάσσιο πάρκο. Δεν μπορεί να γίνει πουθενά σ’αυτό μεγάλο εμπορικό λιμάνι, γιατί η φέρουσα ικανότητα του, δεν έχει τέτοιες προϋποθέσεις. Είναι σαν να θέλεις να βάλεις μια φρεγάτα μέσα σε μια μπανιέρα. Να μην μιλήσουμε για το αβαθές του κόλπου, τα ρεύματα που μεταφέρουν συνεχώς φορτία και άλλα προβλήματα που δεν συνηγορούν με την δημιουργία μεγάλου εμπορικού λιμανιού εντός του στενού του Κόλπου. Αλλά και γιατί κανένα μεγάλο εμπορικό λιμάνι δεν κατασκευάζεται τόσο μακριά από την ανοικτή θάλασσα. Και τέλος θα συμφωνήσω με αυτό που είπε ο εκπρόσωπος της Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων, κος Μουτζούρης το 2015 στην εκδήλωση για την ανάδειξη των λιμανιών της Χαλκίδας και της Κύμης : “Η χώρα έχει αρκετά λιμάνια, δεν χρειάζεται νέα”. Όμως μπορούν να γίνουν πολλές  μαρίνες φιλοξενίας και αγκυροβόλησης δεκάδων και εκατοντάδων τουριστικών σκαφών, που θα επιλέξουν οι ιδιοκτήτες τους έδρα τη Χαλκίδα, με σημαντικά οφέλη για την πόλη. Αλλά και πολλά οφέλη από τα διερχόμενα σκάφη από τον Ευβοϊκό Κόλπο, όταν θα ξέρουν ότι θα βρουν εύκολο ανεφοδιασμό και θα αποφύγουν και τον ζόρικο Καβοντόρο. Στα πλαίσια αυτά ένα ολοκληρωμένο και με πολλαπλές δραστηριότητες αρχαιολογικό πάρκο της Αυλίδειας Αρτέμιδας, μπορεί να αποτελέσει αυτό που λέμε το σημείο αναφοράς για τους επισκέπτες όχι μόνο της Χαλκίδας, αλλά και της χώρας. 

Τέλος για το να μην μείνουν όλα αυτά στα χαρτιά θα πρέπει να υπάρξει Ομάδα Έργου, με πρωτοβουλία του Δήμου Χαλκιδέων, αφού βεβαίως συζητήσει το θέμα εκτενώς και καταλήξει σε ένα κοινό προγραμματικό πλαίσιο. Που θα αναζητήσει στην συνέχεια τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία, που θα προχωρήσει στις κατάλληλες και ολοκληρωμένες μελέτες εφαρμογής σε συνεργασία με την Περιφέρεια και την Κεντρική Κυβέρνηση.

Χαλκίδα 6-2-2017

Κώστας Χαϊνάς Περιφερειακός Σύμβουλος